Cukrzyca typu 2 leczenie

Definicja CUKRZYCA TYPU 2: Opieka diabetologiczna umożliwia zapobieganie przewlekłym powikłaniom cukrzycy, inwalidztwu i przedwczesnej śmierci.W ostatnich latach obserwuje się na świecie gwałtowny przyrost zachorowań na cukrzycę typu 2. Światowa Organizacja Zdrowia przewiduje znaczące powiększenie liczby diabetyków w XXI w.- Panie Profesorze, ustalenie "chory na cukrzycę" nie jest dokładne...Rzeczywiście występuje kilka odmian cukrzycy. Każda z nich ma inną przyczynę, różne symptomy i konsekwencje. Cukrzyca typu 1 (ludzi młodych) obejmuje 8-9% przypadków w rasie kaukaskiej. Jest dość prosta w leczeniu, wymaga przestrzegania zaleceń żywieniowych i substytucyjnego podawania insuliny do końca życia. Niestety skraca średnio życie o 15 lat. Cukrzyca typu 2 (dorosłych) ma sporo przyczyn i może prowadzić do licznych powikłań. Skraca życie średnio o 4-6 lat. Występuje w 90% przypadków wszystkich zachorowań na cukrzycę. W przebiegu niektórych schorzeń pojawia się cukrzyca określana jako cukrzyca typu 3, obejmuje ona niewielką część chorych. Ponadto w przebiegu ok. 3% ciąż występuje cukrzyca ciążowa, która świadczy o tym, iż za 10-20 lat może rozwinąć się u kobiety cukrzyca typu 2 (lecz nie musi).- Cukrzyca to schorzenie, na które ludzie chorowali już od dawna...Tak, to dolegliwość towarzysząca ludziom od tysiącleci. Jednak w ostatnim dziesięcioleciu naszego stulecia cukrzyca rozpoczyna przybierać wymiary epidemii, w szczególności w dziedzinie cukrzycy typu 2. Co roku o 11% powiększa się liczba cierpiących na nią osób. Światowa Organizacja Zdrowia przewiduje, iż w roku 2025 na świecie będzie około 300 mln chorych na cukrzycę typu 2.- Dlaczego wzrasta zachorowalność akurat na cukrzycę typu 2?główne powody zachorowań na tę odmianę cukrzycy to otyłość i niezdrowy styl życia, a więc to, co "przynosi" nam cywilizacja.by to wyjaśnić, trzeba wrócić do czasów prehistorycznych. Wtedy człowiek częściej głodował, niż jadł do syta. Tylko gdy upolował zwierzynę i zgromadził pożywienie, można było mówić o przejedzeniu. Wówczas magazynował w organizmie zapasy w formie tłuszczu. Ta zdeponowana energia pozwalała mu przetrwać. W tym okresie prehistorycznym wytworzył się u człowieka genotyp insulinooporności - zespół genów warunkujących przetrwanie. Polegało to na tym, iż insulinooporność rozwijała się przez pomniejszenie ilości receptorów insulinowych (warunkujących działanie insuliny) w tkance tłuszczowej. Insulina w dłuższym okresie "zagospodarowywała" zapasy tłuszczu, do kolejnego udanego polowania.Jednak system ten spełniał własną rolę w ustalonych warunkach życia. Teraz przypadek się wymieniła i genoptyp ten działa już niekorzystnie, nadmierny zapas tłuszczu dalej jest wolno "zagospodarowywany", a równocześnie dostarczane są nowe tłuszcze.Na świecie mamy generalnie nadmiar żywności (oczywiście uwzględniając sporą dysproporcję pomiędzy państwami bogatymi i biednymi). Skutkuje to, iż się przekarmiamy i tyjemy.Wpływ stylu życia na cukrzycę najlepiej można prześledzić na przykładzie Indian Pima żyjących w Arizonie. Najpierw tego stulecia panowała tam bieda (pustynne warunki życia), ludzie głodowali, toczyli walkę o przetrwanie. Gdy przypadek się wymieniła i żywności jest już pod dostatkiem, zanotowano w tej populacji około 60-procentowy przyrost zachorowań na cukrzycę typu 2.- Wiemy, iż otyłość stanowi jeden z czynników ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2. Jakie więc popełniamy błędy dietetyczne?istotny tu jest skład diety. Człowiek prehistoryczny miał w swoim jadłospisie małą liczba białka, niezbyt wiele węglowodanów prostych, dużo węglowodanów złożonych, wiele błonnika. Aktualnie regularnie stosujemy dietę, w skład której wchodzi wiele słodyczy i wiele tłuszczy. To jest czynnik wiodący do wyzwolenia się cukrzycy u osób mających zaburzenia genetyczne.- Czy to znaczy, iż "skażeni" genetycznie nie mają szans w walce z cukrzycą? Jeżeli mamy kogoś w rodzinie chorującego na cukrzycę, to niekoniecznie musimy na nią zachorować. Wpływa na to sporo czynników. Warto przytoczyć tu wyniki badań ogłoszone w 1997 r. U pewnej ekipy chorych "obciążonych" genetycznie stwierdzono niepoprawną tolerancję glukozy. Po 10 latach u 1/3 z nich rozwinęła się cukrzyca typu 2, 1/3 powróciła do zdrowia, a u 1/3 nie doszło do jakichkolwiek zmian. Ważne znaczenie miał tu odpowiedni styl życia i właściwa dieta.- Skoro cukrzyca przybiera już wymiary epidemii, to co należy robić?Można tu ogólnie wyodrębnić dwa poziomy działań. Pierwszy z nich dotyczy prozdrowotnych zachowań w momencie, kiedy jeszcze nie jesteśmy chorzy. To my sami mamy wymóg dbać o własne zdrowie, a więc powtarzam - prowadzić odpowiedni styl życia (z sporą aktywnością fizyczną) i stosować właściwą dietę.doktor pierwszego kontaktu powinien profilaktycznie zwracać uwagę na osoby z gatunku ryzyka: otyłe, mające w rodzinie diabetyków, z nadciśnieniem tętniczym, ciężarne i te, które skarżą się na symptomy typowe dla cukrzycy typu 2. Należy badać u nich poziom glukozy we krwi, a w przypadku potrzeby przeprowadzić dodatkowe badania. Ponadto stosowne służby medyczne powinny zadbać o edukację społeczeństwa dotyczącą wspomnianych zachowań prozdrowotnych, między innymi nie prowadzących do otyłości. Drugi poziom stanowi właściwa opieka diabetologiczna dotycząca osób już chorych na cukrzycę typu 2.- Na czym ona bazuje?W leczeniu cukrzycy istotne są 4 przedmioty: żywienie, leki przeciwcukrzycowe (insulina i środki doustne), wysiłek fizyczny i nauka chorych. W państwach bogatych ostatnio bardzo zwraca się uwagę właśnie na ten ostatni czynnik. Chodzi o uświadomienie ludziom, iż zmiana złych nawyków żywieniowych i ruch na świeżym powietrzu mają spore znaczenie. Jednak to właśnie jest regularnie najtrudniejsze. Pacjent chce tabletki albo zastrzyku, tak aby pozbyć się kłopotów zdrowotnych. Trudniej z kolei przekonać kogoś, aby zrezygnował z kotleta schabowego i rozpoczął jeść na przykład ryby. Podobnie jest z wysiłkiem fizycznym. Nie można przecenić roli nauki w dziedzinie profilaktyki cukrzycy. Przy okazji warto dodać, iż 85% chorych na cukrzycę nie przestrzega zaleceń żywieniowych.niezbędne jest także, aby .doktor pierwszego kontaktu raz na jakiś czas posyłał cukrzyka do diabetologa - specjalisty w leczeniu cukrzycy. Diabetolog ma wtedy sposobność właściwej oceny chorego. Taki rodzaj opieki łączonej jest bardzo ??istotny. Zdarza się z kolei regularnie, iż do diabetologa chorzy dopiero wtedy trafiają, kiedy już mają powikłania. To jest bardzo negatywne. Idealny schemat opieki występuje wtedy, gdy .doktor pierwszego kontaktu wysyła chorego ze świeżo wykrytą cukrzycą do diabetologa, a ten po konsultacji bądź zatrzymuje go u siebie w poradni, bądź odsyła chorego z odpowiednimi zaleceniami do lekarza pierwszego kontaktu (opieka łączona).- Jaki jest system powikłań?W momecie pojawienia się insuliny i leków przeciwcukrzycowych wymienił się obraz kliniczny cukrzycy. Chorym dano szansę. Jednakże nadmiar insuliny albo wykorzystanie jej tam, gdzie ona jest niepotrzebna, może mieć wpływ negatywny. Gdyż chorzy w 85% przypadków umierają przedwcześnie na skutek powikłań, takich jak dolegliwości serca i naczyń krwionośnych, to na przykładzie miażdżycy przedstawię system powstawania powikłań.Nadmiar glukozy we krwi (hiperglikemia) skutkuje uszkodzenie śródbłonka - wewnętrznej błony w ścianie każdego naczynia krwionośnego. Jest udowodnione, iż przyczynia się to do powikłań i zmian patologicznych w małych naczyniach. Jeżeli chodzi o powikłania o typie miażdżycowym w sporych naczyniach krwionośnych, to wiemy, iż hiperglikemia, zaburzenia lipidowe i inny jeszcze czynnik (którego nie znamy) są ich powodem.Insulina poza działaniem na metabolizm węglowodanów wpływa na uruchomienie czynników mitogennych powodujących stwardnienie ścian naczyń (czyli z powodu miażdżycę). przypadek tu jest skomplikowana i nie do końca zbadana. Wiemy np., iż w cukrzycy typu 2 mamy zespół insulinooporności, (lecz organizm rekompensuje to powiększonym wydzielaniem insuliny (a właściwie proinsuliny, która ma kilkakrotnie słabsze działanie na gospodarkę węglowodanową). W pewnym momencie jest tej insuliny zbyt wiele i - jak już powiedziałem - ma ona negatywny wpływ na organizm. Oczywiście nie znaczy to, iż należy się bać podawania insuliny. Jeżeli komórki B wysp trzustkowych zmniejszają jej produkcję i pojawia się niedobór - wówczas insulina jest konieczna.- Jak uniknąć powikłań?Brytyjskie 20-letnie badania, których wyniki ogłoszono w zeszłym roku, wyraźnie udowadniają, iż jeżeli dbamy o utrzymanie normoglikemii, a więc właściwego poziomu glukozy (cukru) we krwi, możemy zminimalizować albo wykluczyć konsekwencje powikłań. Warto zresztą dodać, iż nie u wszystkich chorych wystąpią powikłania.Medycyna umie radzić sobie z hiperglikemią (jak także z hipoglikemią), (lecz nie do końca potrafi walczyć z powikłaniami. Zapewne z tego powodu, iż jeszcze sporo rzeczy na ten temat nie wiemy.- Czy przewiduje Pan Prof. jakiś przełom w leczeniu cukrzycy w niedalekiej przyszłości?W XX w. przełomem w leczeniu tej dolegliwości było odkrycie insuliny i wykorzystanie doustnych leków przeciwcukrzycowych. Jednakże - jak już o tym wspomniałem - te leki wywołują, iż insulina jest wydzielana w nadmiarze. Podając insulinę pacjentowi, naśladujemy działanie naszego organizmu w bardzo prymitywny sposób. Dlatego poszukuje się takich leków, które spowodują wydzielanie tej insuliny w odpowiedniej ilości. Chodzi o to, aby zmniejszały one insulinooporność, nie dopuszczając równocześnie do tego, tak aby wątroba produkowała nadmiar glukozy. W Stanach Zjednoczonych Ameryki wynaleziono już substancję, która ma wpływać na insulinę w celu przekazywania jej bodzieców do dalszego działania.Warto również wspomnieć, iż sporo się wymienia i będzie zmieniało w dziedzinie przyrządów do mierzenia poziomu glukozy we krwi. Urządzenia te są coraz mniejsze i niewątpliwie metoda będzie tu rozwijała się w kierunku miniaturyzacji. Przy okazji przypominam, iż sposobem referencyjną jest oznaczanie poziomu glukozy w laboratorium co jakiś czas, z kolei w domu można mierzyć cukier właśnie dzięki różnego typu glukometrów.Chciałbym jednak zaznaczyć, wracając do postawionego pytania, iż nie należy zapominać o okrucieństwie biologii. To jest edukacja dokładna, w której trudno o sukcesy.- Dziękuję za rozmowę. *** Rodzaje cukrzycy Typ 1 - cukrzyca insulinozależna, najczęściej rozwija się u osób przed 20. rokiem życia. Typ 2 - cukrzyca insulinoniezależna, występuje zazwyczaj u ludzi po 40. roku życia. Typ 3 - cukrzyca wtórna (1% wszystkich zachorowań), pojawia się w przebiegu innych chorób ( na przykład trzustki). Cukrzyca ciążowa - występuje w przebiegu około 3% ciąż. Cukrzyca typu 2 Istotą cukrzycy typu 2 jest nadmiar insuliny w połączeniu z opornością receptorów insuliny na jej działanie. Organizm produkuje insulinę, która jednak jest w niewielkim stopniu ( albo nawet w ogóle) użyta do przeniesienia glukozy z krwi do komórek. Receptorów odpowiedzialnych za tę operację jest zbyt niewiele ( albo źle działają. Jedną z przyczyn insulinooporności jest nadmiar tkanki tłuszczowej ubogiej w receptory insulinowe. Cukrzyca typu 2: jest chorobą socjalną, ma charakter przewlekły, wywołuje sporo powikłań (uszkodzenia wzroku i nerek, dolegliwości serca, udar mózgu), jest wykrywana średnio po 8 latach od momentu zachorowania, należy do chorób kosztownych zarówno w wymiarze ludzkim, jak i ekonomicznym. Profilaktyka w cukrzycy typu 2: właściwa dieta zapewniająca .niezbędne do życia składniki, odpowiednia do trybu życia (rodzaju pracy) wartość energetyczna diety - nie prowadząca do otyłości, wysiłek fizyczny stosowny do wieku i możliwości, unikanie ( albo minimalizowanie czynników cywilizacyjnych mających wpływ na rozwój dolegliwości, takich jak palenie papierosów, nadmierny stres, zanieczyszczenie środowiska itp