Miód - działanie antybiotyczne leczenie

Definicja MIÓD - DZIAŁANIE ANTYBIOTYCZNE: Miód posiada bogate właściwości biologiczne, do których należą działania antybiotyczne i konserwujące, a również inne, mające pozytywny wpływ na skórę i narządy wewnętrzne. Działanie antybiotyczne Jedną z cenniejszych właściwości miodu jest jego działanie na bakterie chorobotwórcze dla człowieka. W pierwszej kolejności wymienić tutaj wypada ziarniaki Gram-dodatnie, takie jak gronkowce (Staphylococcus aureus) i paciorkowce (Streptococcus pyogenes, S. pneumoniae, S. mutans) i pałeczki Gram-ujemne (Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Proteus vulgaris, Salmonella typhi, Shigella dysenteriae, Pseudomonas aeruginosa). Oprócz tego miód działa na laseczki wąglika (Bacillus anthracis), prątki gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis), rzęsistka pochwowego (Trichomonas vaginalis) i chorobotwórcze dla człowieka grzyby drożdżoidalne z rodzaju Candida.Zdania na temat wrażliwości miodu na ogrzewanie i na warunki przechowywania są podzielone. Na ogół przyjmuje się, iż ogrzewanie miodu w temperaturze wyższej od 60o C skutkuje całkowite zniszczenie zawartych w nim substancji antybiotycznych. Oprócz tego uważane jest, iż miody przechowywane w temperaturze pokojowej tracą po 6 miesiącach połowę swojej aktywności antybiotycznej, a po 1,5 roku zanika ona prawie kompletnie.Aktywność antybiotyczną miodu ustala się dzięki wartości inhibinowej, wyrażonej liczbami od 0 do 5. Miody hamujące rozwój wzorcowego szczepu gronkowca złocistego (Staphylococcus aureus 209 P FDA) w stężeniu 50% mają wartość inhibinową 0, hamujące przyrost szczepu przy stężeniu 25% wartość inhibinową 1, przy stężeniu 12,5% wartość inhibinową 2, a przy stężeniu 1,56% albo niższym wartość inhibinową 5.Wysoką aktywnością antybiotyczną (wartości inhibinowe 4 i 5) charakteryzują się miody spadziowe ze spadzi iglastej, miody nektarowo-spadziowe, a również niektóre miody odmianowe, np. gryczany i lipowy. Do średnio aktywnych (wartość inhibinowa 3) zalicza się miód wielokwiatowy i miód spadziowy ze spadzi liściastej. Niską aktywnością antybiotyczną (wartość inhibinowa od 0 do 2) odznaczają się pomiędzy innymi miody: rzepakowy, akacjowy i wrzosowy.Aktywność antybiotyczna miodu zależy od czynników fizykochemicznych i chemicznych. Podstawowymi mechanizmami zabezpieczającymi miód przed postępem drobnoustrojów są czynniki fizykochemiczne. Należy tu wymienić wysokie ciśnienie osmotyczne, wywołane sporym stężeniem cukrów (średnio 77%), i kwaśny odczyn środowiska, spowodowany obecnością kwasów organicznych (średnie pH = 4,1). W takich warunkach rozwój bakterii i drożdży osmofilnych jest kompletnie zahamowany.Do substancji chemicznych odpowiedzialnych za antybiotyczne działanie miodu należy zaliczyć w pierwszej kolejności oksydazę glukozy. Enzym ten wprowadzany jest do miodu poprzez pszczoły wspólnie z wydzieliną gruczołów gardzielowych. Należy wyjaśnić, iż jest on regularnie utożsamiany z inhibiną, chociaż aktualnie pod definicją tym kryją się różne czynniki i substancje antybiotyczne obecne w miodzie. Wymieniony enzym skutkuje powstawanie z glukozy nadtlenku wodoru. Związek ten, zwany kolokwialnie wodą utlenioną, wyróżnia się mocnym działaniem antybiotycznym. Wystarczy nadmienić, iż już w stężeniach 3-10 mg/ml skutkuje on zniszczenie wszystkich chorobotwórczych bakterii, grzybów, wirusów i pierwotniaków.W naturalnym miodzie reakcja powstawania nadtlenku wodoru zachodzi bardzo wolno. Aktywność antybiotyczna świeżego, nie rozcieńczonego miodu jest z tego względu niska. Z kolei po rozcieńczeniu miodu wodą powstawanie nadtlenku wodoru zachodzi z sporą szybkością. Dla przykładu aktywność antybiotyczna rozcieńczonego miodu jest od 6 do 220 razy wyższa w porównaniu z miodem nie rozcieńczonym.Do innych substancji antybiotycznych produkowanych poprzez pszczoły i wprowadzanych poprzez nie do miodu należą lizozym i apidycyna. W wielu miodach odmianowych występują również substancje antybiotyczne pochodzące z nektaru roślin olejkowych i spadzi drzew iglastych, takich jak tymol, eukaliptol, mentol, pinen i kamfen, oprócz tego związki flawonoidowe (kemferol, kwercetyna, apigenina), garbniki katechinowe i kwas benzoesowy. Działanie konserwujące Wśród licznych zalet miodu na jednym z pierwszych miejsc należy wymienić jego działanie konserwujące. Nasiona wielu roślin po rocznym przechowywaniu w miodzie w temperaturze pokojowej odznaczają się nie zmienionym wyglądem i wysoką zdolnością kiełkowania, z kolei produkty pochodzenia zwierzęcego jeszcze po 4 latach przechowywania w miodzie zachowują świeżość i wszystkie właściwości organoleptyczne. Jaja kurze, których powierzchnię zakażono pałeczkami okrężnicy i salmonelli, zanurzone w miodzie i badane po 4 miesiącach wykazywały świeżość, a posiewy z ich białka i żółtka nie wykazywały obecności drobnoustrojów.Liczne badania dowodzą, iż drobnoustroje będące powodem psucia się wytwórów żywnościowych giną w krótkim czasie wskutek bezpośredniego kontaktu z miodem. Mechanizm całkowitego zniszczenia bakterii i grzybów, trwa od kilku godz. do kilku dni. Miód można uznać zatem za lepszy środek konserwujący od niektórych substancji służących w praktyce, takich jak benzoesan sodu czy kwas sorbowy.Użycie miodu pszczelego do przedłużania trwałości wytwórów spożywczych nie znalazło wykorzystania, zarówno ze względów ekonomicznych, jak i praktycznych. W piśmiennictwie można znaleźć z kolei dane dotyczące konserwowania różnych tkanek dzięki 50% roztworów wodnych miodu. Zadowalające wyniki uzyskano, przeszczepiając zwierzętom kości piszczelowe konserwowane miodem. Na podstawie tych badań opracowano nową metodę konserwowania transplantatów kostnych.Podjęto również próaby wykorzystania miodu jako środka konserwującego w okulistyce. Badania wykazały, iż wykorzystywanie stężonych roztworów, a nawet miodu nie rozcieńczonego, pozwalało na przechowywanie transplantatów poprzez 6 miesięcy. Należy dodać, iż ten sposób konserwacji pozwalał na zachowanie w stanie nie zmienionym delikatnych struktur komórkowych oka. Stwarza to możliwości zastosowania miodu jako środka konserwującego również w innych dziedzinach medycyny. *** Przedruk za zezwoleniem. B. Kędzia,E. Hołderna - Kędzia "Leczenie miodem".Polski Związek Pszczelarski,Warszawa 1998 r. Adres: PZPul. Świętokrzyska 20, 00-002 Warszawa,tel. (0-22) 826-04-97