Mononukleoza leczenie

Definicja MONONUKLEOZA: Mononukleozę nazywa się czasem "chorobą pocałunków" - głównie z racji na jej łatwe przenoszenie dzięki śliny. O mononukleozie czytaj również w: Dolegliwości ukladu immunologicznego Parwowirus B19, Wirus papilloma, Filowirusy przeczytaj o niebezpiecznych Wirusach w artykule - prof. dr. hab. med. Paulina Moszczyńskiego Tę dosyć regularnie występującą chorobę wywołuje wirus nazwany na cześć swoich odkrywców wirusem Epsteina-Barra (w skrócie EBV). Jest on na tyle rozpowszechniony, iż znajduje się go u 80% osób ponad 40. roku życia i starszych. Zakażenie regularnie jest bezobjawowe, lecz wirus pozostaje w organizmie poprzez całe życie, "kontrolowany" poprzez nasz układ odpornościowy.Właściwie w każdym wieku można nabawić się mononukleozy, najczęściej jednak występuje ona u ludzi w wieku 15-30 lat. Przyczyn takiego stanu rzeczy nie znamy, lecz być może właśnie w młodości częściej się całujemy... Niebezpieczna ślina Wirus EBV, powód mononukleozy, zakaża ślinianki, w których się później rozmnaża. Przenosi się również do jednego rodzaju białych ciałek krwi zwanych limfocytami B. Bezpośredni kontakt ze śliną, np. w okresie pocałunku czy poprzez używanie tych samych butelek z napojami, może doprowadzić do zakażenia i rozwoju dolegliwości. Jednak w odróżnieniu do niektórych chorób zakaźnych, chorego nie izoluje się. Ryzyko zakażenia współlokatorów jest niewielkie, chyba iż wejdą w bezpośredni kontakt z tą "niebezpieczną" śliną.Chory na mononukleozę może zarażać nią jeszcze przed rozwinięciem się symptomów ( poprzez parę dni), a również jakiś czas (trudno to sprecyzować) po ustąpieniu dolegliwości. W ślinie znajduje się wirusa EBV nawet w 6 miesięcy po ustąpieniu objawów. U niektórych pacjentów wydzielanie go ze śliną utrzymuje się nawet latami. Klasyczna trójka Po zarażeniu się musi minąć pewien moment (zwany okresem inkubacji), po którym rozwiną się symptomy. Trwa on zazwyczaj od 2 do 7 tygodni. Później pojawia się ból głowy, ogólne złe samopoczucie, uczucie zmęczenia, czasem obrzęk powiek i strata apetytu. Jednak w najwyższym stopniu charakterystyczna jest klasyczna trójka symptomów: gorączka, ból gardła i zwiększenie węzłów chłonnych, szczególnie z boku szyi i na karku. Gorączka jest zazwyczaj wysoka (38-39 oC) i trwa około 5 dni, aczkolwiek czasami przeciąga się do 3 tygodni. Zwiększone, obrzęknięte węzły chłonne są wrażliwe na dotyk i twarde. Różnią się rozmiarami: od wielkości ziarna fasoli do małego jajka (w krańcowych sytuacjach). Zajęte mogą być nie tylko węzły szyjne, lecz również pachowe i pachwinowe. Więcej o bólu gardła i gorączce Znacząco poważniejszym symptomem jest spotykane u 50% chorych zwiększenie śledziony, gruczołu położonego w górnej części jamy brzusznej po lewej stronie. Należy wtedy zachować sporą ostrożność, by nie doprowadzić do jej pęknięcia. W 20% przypadków zwiększona jest również wątroba. Do rzadziej spotykanych symptomów należą trudności w przełykaniu, krwawienie z dziąseł, żółtaczka i jedno- albo dwudniowa wysypka.U małych dzieci i starszych dorosłych ( ponad 35 lat) typowe symptomy mononukleozy, a szczególnie klasyczna trójka, mogą nie występować, dlatego dolegliwość jest wtedy trudniejsza do zdiagnozowania. Jednak w razie wysokiej gorączki trwającej co najmniej tydzień, powiększonej wątroby, nieprawidłowości w badaniach laboratoryjnych sprawdzających czynność tego narządu albo przy objawach neurologicznych pojawiających się u dorosłego pacjenta doktor powinien podejrzewać mononukleozę. U dzieci mononukleoza kończy się zazwyczaj lekkim pobolewaniem gardła, rzadziej zapaleniem migdałków, a najczęściej nie ma jakichkolwiek symptomów. Testy szkiełkowe W diagnozie mononukleozy spore znaczenie ma fakt, iż organizm odpowiada na obecność i aktywność wirusa w sposób, który możemy zastosować w badaniach laboratoryjnych. W morfologii krwi wzrasta poziom limfocytów, znanego już nam rodzaju białych ciałek krwi, pojawiają się również nietypowe limfocyty (mononukleary), które są szczególnie aktywne w walce z infekcją. Inną reakcją obronną jest pojawienie się przeciwciał - specyficznych białek chroniących nasz organizm przed wirusem, unieczynniających go na sporo sposobów. W mononukleozie nasz mechanizm obronny produkuje również przeciwciała, które nie są skierowane przeciwko określonym białkom wirusa i nie chronią przed postępem zakażenia. Takie cząsteczki tytułujemy przeciwciałami heterofilnymi. Wskazują one na obecność zakażenia, aczkolwiek same nie pełnią jakichkolwiek funkcji ochronnych. Nie tak dawno wykrywano je w specjalnym badaniu zwanym odczynem PBD (od nazwisk odkrywców Paula, Bunnella i Davidsona). Teraz pomocne są testy szkiełkowe, w których miesza się na podstawce kroplę krwi i szczególny odczynnik, po czym czeka 3 minuty na rezultat.istotną rolę w rozpoznaniu dolegliwości pełnią same symptomy kliniczne. Lekarze powinni jednak pamiętać, iż mogą one przypominać inne infekcje. Chodzi tu szczególnie o anginę paciorkowcową, ropne zapalenie opon mózgowych, w razie bólów brzucha - zapalenie wyrostka, przy wysypce - różyczkę albo odrę, a przy znacznym powiększeniu węzłów chłonnych - niektóre postacie nowotworów. Dlatego tak potrzebne jest potwierdzenie rozpoznania dzięki testów szkiełkowych, które są stosunkowo tanie i mogą być wykonane w warunkach ambulatoryjnych. zazwyczaj są dosyć precyzyjne, aczkolwiek zdarzają się wyniki wprowadzające w błąd - dodatnie przy braku dolegliwości czy ujemne w razie jej obecności. Oprócz tego u małych dzieci i dorosłych po 40. roku życia istnieje mniejsze prawdopodobieństwo wytworzenia się przeciwciał heterofilnych.jeżeli jednak pacjent jest poważnie chory i doktor podejrzewa u niego mononukleozę, to mimo ujemnego testu szkiełkowego można potwierdzić rozpoznanie ( poprzez wykonanie tak zwany profilu serologicznego. Wykrywa się już wtedy przeciwciała skierowane przeciwko konkretnym cząsteczkom wirusa EBV (a więc jego antygenom), a nie przeciwciała heterofilne, które tylko sygnalizują infekcję. To jest bardzo precyzyjne, aczkolwiek drogie badanie. Przeciwciała w nim wykrywane mają działanie ochronne. Złagodzić symptomy Zwykle mononukleoza jest chorobą samoograniczającą się i nie wymagającą jakiejś specjalnej terapii. ( poprzez sporo lat zalecano przede wszystkim odpoczynek w łóżku ( poprzez 4-6 tygodni, a później oszczędzający tryb życia pośrodku kolejnych kilku miesięcy. Teraz lekarze nie są aż tak rygorystyczni, aczkolwiek w dalszym ciągu zalecają unikanie większych wysiłków i uprawiania sportów, dopóki symptomy w pełni nie ustąpią. Głównym przyczyną tej ostrożności jest obawa przed pęknięciem śledziony - poważnym powikłaniem dotyczącym na szczęście bardzo niewielkiej liczby chorych.Nie ma szczególnych leków przeciwko mononukleozie. Istnieje co prawda parę specyfików przeciwwirusowych, lecz nie działają one na wirusa EBV. Antybiotyki nie skutkują, mają gdyż działanie przeciwbakteryjne, a bakterie nie powodują mononukleozy. Wykorzystanie antybiotyków, szczególnie z gatunku penicylin, może na bonus być powodem wysypki o dosyć niejasnej przyczynie. Na szczęście trwa ona tylko kilka dni. Leczenie w mononukleozie jest więc objawowe, (a więc skierowane na łagodzenie symptomów, a nie bezpośrednie pokonywanie powody (wirusa). Podaje się tu wiele płynów, by zapobiec odwodnieniu, stosuje lekko strawną dietę i paracetamol albo ibuprofen w przypadku bólu głowy czy mięśni, a również w celu opanowania wysokiej temperatury. Do płukania gardła używa się popularnych roztworów środków antyseptycznych.Należy pamiętać, by dzieciom nie podawać kwasu salicylowego, gdyż w wirusowych chorobach gorączkowych może to spowodować stworzenie groźnego w skutkach zespołu Reya z uszkodzeniem wątroby. Najczęściej bez powikłań W znacznej większości przypadków mononukleoza jest łagodną i przebiegającą bez powikłań chorobą. Jednak z nieznanych przyczyn po jej ustąpieniu może się utrzymywać skłonność do łatwego przemęczania się. Przebieg dolegliwości jest poważniejszy u dorosłych w wieku ( ponad 35 lat.Czasami ( aczkolwiek bardzo rzadko) zdarzają się także powikłania. O pęknięciu śledziony już wspomnieliśmy. Towarzyszy mu ból zlokalizowany w lewej górnej części brzucha i symptomy wstrząsu (osłabienie, omdlenia, bladość, szybkie tętno, poty). Leczeniem jest jak najszybsze chirurgiczne usuwanie pękniętego narządu. Oprócz tego może pojawić się upośledzenie drożności dróg oddechowych, zapalenie mięśnia sercowego i tkanek otaczających serce i zajęcie szpiku kostnego bądź ośrodkowego układu nerwowego (mózg i rdzeń kręgowy). Na szczęście te powikłania są niezmiernie rzadkie.Chociaż wirus EBV zostaje praktycznie do końca życia, to dolegliwość rzadko nawraca. ..jeżeli tak się dzieje, mamy do czynienia ze znacznym upośledzeniem odporności albo pojawieniem się innej dolegliwości wirusowej, której przebieg przypomina mononukleozę. Wirus EBV znany jest w medycynie jako sprawca jednego z nowotworów układu krwionośnego - chłoniaka Burkitta. Ta groźna dolegliwość występuje głównie u afrykańskich dzieci. Na szczęście nie ma związku pomiędzy zachorowaniem na mononukleozę a powiększonym ryzykiem pojawienia się chłoniaków