Stres - co z nim zrobić leczenie

Definicja STRES - CO Z NIM ZROBIĆ: Mówiliśmy w poprzednim numerze, iż stres jest nieodłącznym elementem ludzkiej kondycji. Wywołuje go każda nowa przypadek, każde nowe zadanie. Nie można przeżyć życia bez stresów. Mówiliśmy także, iż stres ma aspekt pozytywny: mobilizuje do działania, powiększa energię, pozwala zwalczyć przeszkody. Bywa jednak, iż jest nadmierny albo zbyt długookresowy. Wtedy może spowodować konsekwencje przeciwne: apatię albo niepokój, niezdolność do skutecznego działania, a nawet choroby fizyczne. Granica ta jest bardzo indywidualna: zależy od osobowości, cech charakteru, regularnie od dotychczasowych doświadczeń i aktualnej sytuacji życiowej. Z takim stresem, a dokładniej - z jego negatywnymi skutkami - należy walczyć. Metody są różne i także indywidualne. Jednym pomaga wysiłek fizyczny, innym odpoczynek w wannie, jeszcze inni sądzą, iż główne jest odpowiednie odżywianie i zdrowy styl życia. Każdy sposób jest dobry, jeżeli jest efektywny. główne jest jednak, tak aby uświadomić sobie, jakie są źródła stresu i jak reagujemy na stresujące nas sytuacje. Wtedy będziemy mogli przekształcać te reakcje tak, by pokonać stres niekorzystny i zastosować pozytywne jego bodźce. Zrozum precyzyjnie przyczynę stresu Niemal każdego dnia, jadąc do pracy, zaczynasz odczuwać niepokój i ból głowy. Zastanów się, co cię w najwyższym stopniu irytuje bądź co ci przeszkadza w pracy. Może zła organizacja zajęć? Może gadulstwo koleżanki? Może sposób bycia wiecznie poirytowanego szefa?w czasie gdy organizację pracy można poprawić: czy ty sama, po przemyśleniu, nie powinnaś wystąpić z taką inicjatywą? Z koleżanką zapewne można się dogadać i osiągnąć kompromis. Na maniery szefa niestety nic nie poradzisz. Jednak może uświadomisz sobie, iż jego irytacja nie jest skierowana osobiście do ciebie, nie jest także oceną twojej pracy. Szef tak traktuje wszystkich, ponieważ taki ma charakter. Więc może nie warto się tym denerwować? regularnie uświadomienie sobie problemu pozwala go rozwiązać, albo samo jest już rozwiązeniem. Naucz się mówić "nie" Wszyscy wciąż czegoś od ciebie chcą. I rodzina, i koledzy w pracy uważają za oczywiste, iż wyręczysz, pomożesz, poradzisz. Czujesz się przytłoczona i rozrywana na kawałki. Użalasz się nad sobą, iż inni cię wykorzystują. Ubolewasz nad niesymetrycznością sytuacji, ponieważ nikt nie dba o twoje potrzeby.Zastanów się jednak, czy nie ty sama do tego doprowadziłaś? To dobrze, żę jesteś życzliwa i pomocna, dopóki robisz to chętnie i spontanicznie, a nie czujesz się przymuszana do brania na siebie cudzych ciężarów. A ty nie umiesz odmawiać. Nie umiesz powiedzieć: "mam inne plany", "to musisz zrobić sam", "nie mogę ci pożyczyć". jeżeli już, to się wykręcasz, podajesz fałszywe preteksty odmowy. Asertywne odmawianie jest dla niektórych z nas bardzo trudne. Jednak spróbuj, a zobaczysz, iż możliwe. Pozbędziesz się stresu działania pod przymusem. Nie myśl, iż bez ciebie świat się zawali Uginasz się pod ciężarem obowiązków. Masz ich zbyt wiele i w pracy, i w domu. Jesteś przemęczona i zniechęcona. Coraz częściej narzekasz.Więc przestań na chwilę i pomyśl: czy faktycznie musisz to wszystko robić, czy sama chcesz? Może jesteś przekonana, iż nikt prócz ciebie nie zrobi tego dobrze? Może sądzisz, iż jak nie dopilnujesz, to się wszystko zawali? Może to twój nadmierny perfekcjonizm odbiera innym samodzielność i inicjatywę? Spróbuj podzielić się zadaniami z rodziną, kolegami i podwładnymi w pracy. Dyskretnie kontroluj, pomagaj, jeżeli to niezbędne, lecz pozwól im działać. Zapewne przekonasz się, iż nie musisz wszystkiego robić sama: inni także coś umieją. Nie staraj się być kochaną poprzez wszystkich Chcesz, tak aby wszyscy cię lubili. Nie znosisz napięć, konfliktów, czyjejś - choćby chwilowej - dezaprobaty i niechęci. Żyjesz w napięciu, chcąc wszystkich zadowolić, rozdarta pomiędzy sprzecznymi żądaniami i oczekiwaniami. Nareszcie już nie wiesz, czego sama chcesz.Nie zadowolisz wszystkich. Musisz się z tym pogodzić, iż nie wszyscy będąĘcię lubć, ponieważ tj. zwyczajnie niemożliwe. Zastanów się lepiej, jaka jest twoja swoja opinia na konfliktowy temat i broń swojego zdania. To o sporo mniej stresujące. Naucz się wyrażać emocje Irytuje cię kolega w pracy, ponieważ... Irytuje cię mąż, który każdego dnia... Irytują cię dzieci, ponieważ nie mogą zapamiętać, aczkolwiek im mówiłaś... Nie reagujesz otwarcie, ponieważ nie lubisz konfliktów, ponieważ nareszcie są to drobiazgi. Zresztą oni sami powinni się domyśleć, iż sprawiają ci przykrość. Żyjesz jednak w coraz większym napięciu i nareszcie wybuchasz z jakiegoś błahego powodu. Wszyscy są zdziwieni: przecież mogłaś powiedzieć!Wydaje się, iż masz trudności z wyrażaniem emocji, szczególnie negatywnych. Nie kumuluj w sobie żalu do otoczenia. Powiedz: "nie lubię", "nie podoba mi się to", "mam do ciebie żal". Wyrażaj pretensje na bieżąco, oczywiście kulturalnie i proporcjonalnie do sytuacji. Zobaczysz, iż łatwiej rozwiązywać małe problemy zanim urosną do wielkośćów dużego dramatu. Zachowaj dystans Pojawiły się problemy, jeszcze nie wiadomo, jak je rozwiązać. Gorączkowo wymyślasz następne scenariusze, oczywiście coraz gorsze. Wyolbrzymiasz sprawę, martwisz się na zapas. Wpadasz w panikę. Uznajesz, iż problem jest nierozwiązywalny.Nawet jeżeli w pierwszej chwili nie potrafisz zapanować nad emocjami, to potrafisz w drugiej albo trzeciej. Uspokój się, pomyśl. Niedobrze jest być przesadnym optymistą, który bagatelizuje problem, lecz także niedobrze jest być przesadnym pesymistą, który go wyolbrzymia. W pierwszej kolejności nie wyobrażaj sobie najgorszego i nie martw się na zapas. Akceptuj siebie Jesteś niezadowolona z siebie. wciąż rozmyślasz: czy to, co zrobiłaś, zrobiłaś dobrze, czy mogłaś zrobić lepiej. Analizujesz to, co powiedziałaś i co ktoś tobie powiedział. Całymi nocami wyrzucasz sobie drobną gafę, na którą pewnie nikt nie zwrócił uwagi.Przestań. Zrobiłaś najlepiej jak umiałaś. Przypomnij sobie: szef cię pochwalił, kolega poprosił o pomoc, koleżanka powiedziała, iż podziwia, jak ty potrafisz wszystko pogodzić. Pomyśl, ile osób cię lubi, szuka twojego towarzystwa. Pomyśl o swoich zaletach, nie tylko o wadach. (Któż ich nie ma!). Polub siebie!Opanowanie negatywnych skutków stresu to istotna zdolność, pozwalająca na racjonalne działanie w trudnych przypadkach. Zdarza się jednak, w ogóle nie rzadko, iż stres ma działanie wybitnie pozytywne. Tak pod wpływem stresu działają na przykład artyści, sportowcy, alpiniści, żołnierze w trakcie bitwy. Stres skutkuje max. koncentrację psychofizyczną, pozwalającą na osiągnięcia, o których mówi się kolokwialnie, iż "przekraczają ludzkie możliwości". Są ludzie obdarzeni tą umiejętnością poprzez naturę. Są tacy, ktorzy nieoczekiwanie wyzwalają w sobie tę zdolność w przypadkach ekstremalnych. Jednak każdy, kogo stresująca przypadek już nie przytłacza i nie paraliżuje, ma szansę na potraktowanie jej jako zadania: rzut adrenaliny, napięta uwaga, powiększona prędkość reakcji - i zwycięstwo. Trudno sobie wyobrazić historię ludzkości bez tego moblizującego stresu. Jedz produkty bogate w magnez Nie od dziś wiadomo, iż odpowiednia dieta uodparnia na stres. Produkty bogate w magnez czynią mechanizm nerwowy bardziej zrównoważonym. Szczególnie bogate w magnez są płatki owsiane, kiełki zboża, orzechy i gorzka czekolada. Efektywnie magnez zabija czarna kawa i napoje gazowane. Wzbogacaj więc dietę w produkty z magnezem i ograniczaj napoje niszczące magnez. Nie unikaj ruchu Najskuteczniejszym metodą na stres jest wysiłek fizyczny. Gimnastykuj się, biegaj, pływaj i uprawiaj w najwyższym stopniu ulubione dyscypliny sportowe - narty, gry zespołowe... Pamiętaj, iż poranna gimnastyka naładuje twoje akumulatory i uodporni Cię na stres. Czym lepszy start dnia, tym lżejszy emocjonalnie dzień. Relaksuj się w wannie Po wielogodzinnej pracy wszystkie mięśnie są napięte, szczególnie szyi i karku. Weź ciepłą kąpiel z dodatkiem olejków ziołowych czy soli, np. z Morza Martwego. Wybieraj sole, które mają więcej bromu, ponieważ on działa kojąco na mechanizm nerwowy. Połóż się w wannie, przymknij na chwilę oczy i pomyśl o czymś przyjemnym. Rozluźnij wszystkie mięśnie (również twarzy) i nie spiesz się z wychodzeniem z wanny. Oddychaj głęboko i spokojnie. Kiedy jesteśmy zdenerwowani, oddychamy błyskawicznie i bardzo płytko. Krew dostaje wtedy mniejszą liczba tlenu, a organizm mniej energii. Poprawny oddech to odpoczynek dla ciała i ukojenie dla nerwów. Dbaj o to, aby wdech odbywał się nosem, wydech ustami. Wciągając powietrze pomyśl o ogarniającym Cię spokoju, wydychając o pozbywaniu się zmęczenia. Unikaj hałasu. Jedni z nas są bardziej wrażliwi na hałas, inni mniej. jeżeli jakieś dźwięki szczególnie Cię drażnią, unikaj ich. jeżeli denerwuje Cię głośna muzyka, dobiegająca z pokoju syna, ustal z dzieckiem, iż będzie jej słuchał w słuchawkach na uszach czy zdecydowanie ciszej. Nie możesz narażać się na dodatkowy stres na skutek jego upodobań. Skala oceny przystosowania społecznegoThomas Holmes i Richard Rahe, uczeni amerykańscy opracowali skalę pomiaru w najwyższym stopniu stresujących wydarzeń, punktując je od 100 w dół. Oto przykłady: śmierć małżonka 100 rozwód 73 separacja 65 kara więzienia 63 śmierć bliskiego członka rodziny 63 obrażenia albo dolegliwość swoja 53 zawarcie małżeństwa 50 wyrzucenie z pracy 47 przejście na emeryturę 45 zmiana w zdrowiu członka rodziny 44 ciąża 40 trudności seksualne 39 pojawienie się drugiego członka rodziny 39 zmiana sytuacji finansowej 38 śmierć przyjaciela 37 zmiana zawodu 36 kłótnia małżeńska 35 wysoki zastaw hipoteczny 31 egzekucja długu albo pożyczki 30 syn albo córka wyprowadzają się z domu 29 kłopoty z rodziną małżonka 29 znakomite osiągnięcia swoje 28 dzieci rozpoczynają albo kończą szkołę 26 zmiana warunków życia 25 kłopoty z szefem 23 zmiana godz. albo warunków pracy 20 zmiana miejsca zamieszkania 20 zmiana szkoły 20 zmiana modelu wypoczynku 19 zmiana w życiu towarzyskim 8 Boże Narodzenie 12 niewielkie naruszenie prawa 11 (cyt. za Tomem Trauerem "Stres", Encyklopedia Życia Codziennego, wyd. Tenten, 1986 r.)