| Objawy WRAZLIWOŚĆ ZĘBINY: | Wrażliwość zębiny /dentin sensitivity/ jest terminem bardziej odpowiednim aniżeli nadwrażliwość zębiny, ponieważ nadwrażliwość zębiny /dentin hypersensitivity, hyperaesthesia eboris/ oznacza obniżenie progu pobudliwości spowodowanego przez zmiany patologiczne w miazdze. Wrażliwość zębiny polega na wzmożonej reakcji bólowej na nieszkodliwy bodziec, który nie powinien wywoływać bólu a dochodzi do tego w wyniku odsłonięcia zębiny i otwarcia kanalików zębinowych. Wrażliwość zębiny wywołana jest aktywacją włókien nerwowych, powodującą ostry, przemijający, umiejscowiony ból. Jest to tak zwany ból zębinowy. Dla odróżnienia tępy, trudny w lokalizacji ból, trwający dłużej aniżeli działający bodziec będzie wskazywać na zapalenie miazgi. Zwiększona wrażliwość waha się od 8 do 57% populacji dorosłych. Obserwuje się ją nieco częściej u kobiet niż mężczyzn, co przypisuje się częstszemu szczotkowaniu zębów. Najczęściej występuje na powierzchniach policzkowych w rejonie przyszyjkowym, rzadziej w tym samym rejonie na powierzchniach językowych lub żujących zębów. Dotyczy przeważnie kłów, a w następnej kolejności zębów przedtrzonowych, siecznych i trzonowych. |
| Przyczyny występowania WRAZLIWOŚĆ ZĘBINY: | Zwiększona wrażliwość występuje głównie w okolicy przyszyjkowej co jest spowodowane powstającymi w tych miejscach: - ubytkami abrazyjnymi -wywołane są przez nadmierne szczotkowanie zębów, niewłaściwą technikę, zbyt twardą szczoteczkę do zębów, niewłaściwie dobraną pastę do zębów, nadmierne używanie dodatkowych przyrządów do oczyszczania przestrzeni międzyzębowych (wykałaczek, szczoteczek międzyzębowych, szczególnie kiedy stosowane są łącznie z pasta), czy nawykami związanymi z wykonywaną praca, czyli np. ciągle powtarzane odgryzanie nitki, trzymanie gwoździ między zębami - ubytkami erozyjnymi – dochodzi do wytrawiania tkanek z powierzchni zęba przez kwasy zawarte w świeżych sokach, kwaśnych napojach gazowanych i niegazowanych, napojach sportowych, produktach zawierających witaminę C, niektórych lekach (toniki żelaza), kwasy obecne w przemysłowym środowisku pracy, w basenach pływackich, czy pod wpływem kwasów endogennych podczas nawracających wymiotów czy choroby refleksowej - recesji dziąseł - po chirurgicznym leczeniu przyzębia Pojawia się także po zabiegach stomatologicznych takich jak skaling, wybielanie, czy leczenie próchnicy. Mechanizm powstawania bólu związany jest z przemieszczaniem się w wyniku obnażenia zębiny płynu w kanalikach zębinowych, który to podrażnia nerwowe włókna czuciowe. Prowadzi to do przeszywającego bólu, dlatego też leczenie w głównej mierze sprowadza się do zamknięcia lub zmniejszenia średnicy kanalików. |
| WRAZLIWOŚĆ ZĘBINY Rozpoznanie: | Wrażliwość zębiny wywołana jest aktywacją włókien nerwowych, powodującą ostry, przemijający, umiejscowiony ból. Jest to tak zwany ból zębinowy. Intensywność bólu waha się od łagodnego lub umiarkowanego do silnego, ostrego bólu, chociaż niektórzy pacjenci skarżą się na ból tępy. Ból pojawia się nagle, jest zlokalizowany i trwa tak długo, jak działa bodziec. Spowodowany jest on: - bodźcami termicznymi – gorące i zimne napoje i pożywienie, do tego zimne powietrze - bodźcami chemicznymi – kwaśne napoje i pożywienie, kwasy powstające w wyniku metabolizmu bakterii płytki - bodźcami osmotycznymi – przy spożywaniu stężonych roztworów cukru lub soli - bodźcami mechanicznymi – szczotkowanie zębów, dotyk, zgłębnikowanie, tarcie klamry Najczęściej ból wywołują bodźce takie jak: - zimno – napoje, pokarmy, powietrze - szczotkowanie - słodkie, kwaśne napoje, pokarmy, - zgłębnikowanie Natomiast po zabiegu dolegliwości bólowe powodują: - tlenek cynku założony jako podkład – ma właściwości higroskopijne, wysusza zębinę - siły działające podczas noszenia aparatu ortodontycznego - ustanie działania środków znieczulających |
| WRAZLIWOŚĆ ZĘBINY Leczenie: | W przypadku braku efektów leczenia wrażliwości zębiny przez samego pacjenta (patrz leczenie w domu), lub znaczniejszych dolegliwości stosuje się profesjonalne środki przykrywające i obliterujące ujścia i światło kanalików, lub obniżające przewodnictwo nerwowe. W większości przypadków terapia sprowadza się do zamknięcia zewnętrznych ujść lub zmniejszenia średnicy kanalików poprzez stosowanie środków zawierających związki fluoru, wapnia, żelaza, glinu. Sole potasu zawarte w preparatach powodują przerwanie przewodnictwa nerwowego dzięki czemu odczuwanie dolegliwości bólowych zmniejsza się. Kolejną metodą znoszenia nadwrażliwości jest izolacja odsłoniętej zębiny od środowiska jamy ustnej przez zastosowanie żywic, materiału do odbudowy zęba np. cementu glass-jonomerowego, czy zastosowanie lasera. W skrajnych przypadkach usuwa się miazgę (leczenie kanałowe). Preparaty stosowane w tym celu to: Seal & Protect, Hum/Seal, Isodan, AminDent, Cervitec, Prime &Bond, Durapath. |
| Leczenie w domu WRAZLIWOŚĆ ZĘBINY: | Leczenie wrażliwości zębiny przez samego pacjenta polega na: Unikaniu bodźców wywołujących ból Pocieraniu przez 1-2 min. Wrażliwego miejsca samą okrągłą wykałaczką lub z dodatkiem pasty fluorkowej, albo pasty dla zębów wrażliwych, co powoduje powstanie warstwy zamykającej odsłonięte kanaliki zębinowe Szczotkowaniu zębów pastami z fluorem za pomocą jonoforetycznej szczoteczki Codziennym szczotkowaniu zębów dostępnymi pastami zawierającymi środki znoszące wrażliwość takimi jak: - pasty typu Sensitive Specjalny Skład Oral B z hydroksyapatytem - pasty zawierające związki potasu – Denquel Sensitive Teeth Toothpaste, Promise with Fluoride, Sensitive z Fluorem Oral B, Mentadent, Sensodyne F, Elmex Sensitive Pls, Perio Sensitive Toothpaste Formula - szczotkowaniu zębów preparatem GreenOr w żelu Oczyszczaniu zębów pastą typu sensitive dwa razy dziennie przez okres dwóch tygodni Czasami z polecenia lekarza pacjent wykonuje okłady z takiej pasty na standardowej łyżce przez 5 minut, dwa razy dziennie Istotne znaczenie posiadają również odpowiednie nawyki higieniczne i dietetyczne pacjenta- odpowiednia technika szczotkowania zębów, unikanie pokarmów o zwiększonej zawartości kwasów oraz unikanie szczotkowania zębów bezpośrednio po spożyciu kwaśnych potraw Istotne jest rozpoznanie i określenie przyczyny odsłonięcia kanalików zębinowych i eliminacja lub zmniejszenie czynnika przyczynowego W przypadku braku efektów lub znaczniejszych dolegliwości stosuje się profesjonalne środki przykrywające i obliterujące ujścia i światło kanalików, lub obniżające przewodnictwo nerwowe. |
Zagadnienia: wrażliwość zębiny, wrażliwość zębów, nadwrażliwość zębiny, ból zębów podczas picia zimnego, gorącego, przeszywający ból zębów,