Leiszmanioza leczenie

Definicja LEISZMANIOZA: Gorączka, zwiększenie śledziony, zniekształcenia nosa i ust to najczęstsze symptomy leiszmaniozy.Leiszmanioza, której poszczególne postacie znane są pod nazwą kala-azar i biały trąd, jest groźną chorobą tropikalną, rozprzestrzenioną w 88 krajach całego świata i dotyczącą ok. 16 mlnów ludzi. W niektórych państwach podzwrotnikowych leiszmanioza jest tak rozpowszechniona, iż mieszkańcy uważają ją za typową chorobę wieku dziecięcego, taką jak u nas odra czy różyczka.to jest dolegliwość pasożytnicza przenoszona poprzez moskity z rodzaju Phlebotomus. Ten 3 - milimetrowy owad jedynie przenosi różne gatunki leiszmanii (pierwotniaków), tytułujemy go więc jej wektorem (przenosicielem). Przy ukłuciu zarażonych zwierząt bądź ludzi owad pobiera pasożyta wraz z zassaną krwią. Później, o zmierzchu czy w nocy wyrusza na poszukiwanie kolejnej ofiary, będącej dostarczycielem nadzwyczajnie cennego dla niego białka, które będzie później konieczne przy produkcji jaj moskita. Przy ukłuciu wspólnie ze śliną owada zostaje wprowadzony do naczyń krwionośnych pasożyt. W ten sposób cały cykl się zamyka.w okolicy człowieka leiszmanią zarażone są również zwierzęta dzikie i domowe, na przykład psy. Stanowią one tak zwany rezerwuar pasożytów.Istnieje sporo gatunków niebezpiecznej leiszmanii. Trzy z nich (L. donovani, L. infantum, L. chagasi) powodują w najwyższym stopniu groźną formę dolegliwości - leiszmaniozę trzewną, zwaną również w sanskrycie kala-azar. Inne gatunki są powodem postaci skórnej bądź skórno-śluzówkowej. Od czyraka z Aleppo do gorączki dum-dum Dowody obecności leiszmaniozy (szczególnie jej skórnej postaci) możemy wyśledzić w wielu liczących kilkaset lat przekazach. Jednym z pierwszych jest opis przedstawiony poprzez Alexandra Russella w 1756 r. Już wtedy doszedł on do wniosku, iż dolegliwość, zwana wówczas czyrakiem z Aleppo (miasto w Syrii), zostawia szpecące blizny, które poprzez długi czas są sine. Mieszkańcy zagrożonych terenów zarażają się w dzieciństwie, a dolegliwość pojawia się głównie na twarzy.Zniekształcenia twarzy i zmiany na skórze mogące odpowiadać skórnej postaci leiszmaniozy znajdujemy także na preinkaskiej ceramice z Peru i Ekwadoru, datowanej na pierwszy wiek naszej ery. Teksty z czasów hiszpańskiej konkwisty (XV i XVI w.) wspominają o "andyjskiej chorobie", jaką nabywali rolnicy pracujący w dolinach tych południowoamerykańskich gór. Później podobne zmiany zaczęto nazywać "białym trądem".W Starym Świecie indyjscy lekarze chorobę przypominającą trzewną postać leiszmaniozy, nazywali kala-azar, a więc "czarną gorączką".Nowożytne badania nad tym zakażeniem rozpoczął Leishman w 1901 r. To on zidentyfikował dziwne organizmy w śledzionach osób zmarłych na skutek "gorączki z dum-dum". Gorączka dum-dum to jeszcze jedna znana nazwa leiszmaniozy trzewnej, a Dum-Dum to nic innego jak miasto blisko Kalkuty, uważane wtedy za szczególnie zagrożone postępem wielu chorób. Oprócz podwyższenia temperatury chorzy cierpieli na nasiloną anemię i zanik mięśni, a ich śledziony były znacząco zwiększone. W 1903 r. kapitan Donovan podał precyzyjny opis tych pasożytów, a major Ross powiązał je z występowaniem kala-azar i nazwał na cześć swoich poprzedników Leishmania donovani.Dzisiaj 90% przypadków leiszmaniozy trzewnej (kala-azar) występuje w Bangladeszu, Brazylii, Indiach i Sudanie. Przewarzająca część przypadków formie skórno-śluzówkowej możemy znaleźć w Boliwii, Brazylii czy Peru. Natomiast 90% osób chorych na postać skórną to mieszkańcy Afganistanu, Brazylii, Iranu, Peru, Arabii Saudyjskiej i Syrii. Wszystkie te regiony tytułujemy endemicznymi, co znaczy, iż dolegliwość występuje tam stale z okresowymi zwyżkami liczby chorych ;w formie epidemii. Dodajmy jeszcze, iż co roku postacią skórną zaraża się 1,5 miliona osób na całym świecie, a u 0,5 miliona możemy rozpoznać kala-azar. symptomy i rozpoznanie Sporym zagrożeniem jest także fakt, iż leiszmanioza rozwija się etapowo i mija nierzadko sporo miesięcy, zanim zostanie rozpoznana. Zazwyczaj najpierw pojawia się gorączka, pocenie się, osłabienie, strata wagi ciała. Później występują obrzęki, wodobrzusze (obecność płynu w jamie otrzewnej), krwawienia z nosa i dziąseł. Śledziona jest bardzo mocno zwiększona, a szpik ma kłopoty z wystarczającą produkcją czerwonych i białych krwinek.regularnie dołączają się także wtórne zakażenia, na przykład gruźlica, będące bezpośrednią powodem zgonu nie leczonego chorego na kala-azar. Znowu wypada przytoczyć analogię z AIDS, zakażeni wirusem HIV zazwyczaj nie umierają na skutek tej jednej infekcji, zwykle dołączają się inne dolegliwości, wśród których gruźlica należy do ważniejszych.Do niedawna pasożyta można było stwierdzić jedynie w materiale (próbce tkanki) pobranym ze śledziony albo szpiku i zbadanym pod mikroskopem. Teraz Światowa Organizacja Zdrowia rozprowadza w niektórych ubogich państwach tak zwany test bezpośredniej aglutynacji, zwany DAT (z języka angielskiego). Dzięki niemu rozpoznanie leiszmaniozy jest tańsze, szybsze i obejmuje większą liczba chorych.Postać skórną być może łatwiej rozpoznać, lecz nie znaczy to, iż jest łagodniejsza. Nieładne, długo niegojące się owrzodzenia pozostawiają ..regularnie szpecące blizny na twarzy albo kończynach. Takie zmiany powstają w kilka miesięcy albo tygodni po ukłuciu moskita. (Kiedyś spotykało się je u polskich kierowców ciężarówek wyjeżdżających na Bliski Wschód).Jedną z w najwyższym stopniu przerażających odmian leiszmaniozy jest postać skórno-śluzówkowa. Uszkodzenia tkanek miękkich, chrząstek i kości nosa, podniebienia twardego i krtani sprawiają bardzo przygnębiający widok. Wygląd chorych jest nierzadko powodem wykluczenia ich z lokalnych społeczności poprzez współmieszkańców. Badanie DAT jest już mniej przydane w rozpoznawaniu tej formy leiszmaniozy. W tym celu należy pobrać próbkę tkanki z brzegów owrzodzenia. Nadzieje i zagrożenia Nadzieją jest z pewnością rozpowszechnienie testów krwi rozpoznających leiszmaniozę. Należy do nich wspomniany DAT. Na szczęście istnieją leki skuteczne w terapii tej dolegliwości. ;w formie trzewnej (kala-azar) należą do nich leki antymonowe, na przykład Pentostam. Jednak prawie wszystkie formy leiszmaniozy reagują dobrze na te środki. Niekiedy wskutek leczenia mogą pojawić się powikłania ;w formie rozległych zmian na skórze.w razie leiszmaniozy skórnej do dyspozycji mamy jeszcze ketokonazol - dostępny również u nas środek przeciwgrzybiczy ( na przykład Nizoral), a ;w formie skórno-śluzówkowej - amfoterycy-nę B i paromomycynę.Pewne nadzieje dają także próaby stosowania moskitier nasączonych środkami owadobójczymi. Jedno z badań przeprowadzono zresztą w "ojczyźnie" leiszmaniozy trzewnej - w wioskach położonych na północ syryjskiego miasta Aleppo. Wyniki są bardzo obiecujące.Zagrożeniem jest ciągle bardzo wysoka liczba chorych na leiszmaniozę. Szacuje się, iż przy 16 milionach zarażonych osób zagrożonych występowaniem tej dolegliwości jest co najmniej 20 razy więcej. Coraz częściej dochodzi także do współistnienia leiszmaniozy i AIDS. Te dwie dolegliwości mają, jak wspomnieliśmy, sporo wspólnego. Nie dziwi zatem fakt, iż 25-75% przypadków leiszmaniozy trzewnej w południowej Europie jest związanych z infekcją HIV.Nie istnieje niestety sposobność zaszczepienia się przeciwko tej chorobie. Wszystkim podróżującym radzimy więc unikanie moskitów (szczególnie po zmroku), używanie moskitier nasączonych środkiem owadobójczym i inicjalne zgłoszenie się do lekarza ..w razie zaobserwowania u siebie żadnych niepokojących zmian na skórze czy innych symptomów. Moskity Samica moskita Phlebotomus składa jaja w norach gryzoni, w zrujnowanych budynkach, w korze starych drzew, w szparach ścian domów i składowiskach śmieci. W tych właśnie warunkach, zapewniających ciepło, wilgotność i pożywienie, rozwijają się niebezpieczne moskity.Spośród 500 znanych gatunków moskitów Phlebotomus tylko 30 przenosi chorobę - i to jedynie samice okazują własną krwiożerczą naturę. W poszukiwaniu ofiar przemierzają całkiem duży region o szerokości nawet kilkuset metrów wokół miejsca zamieszkiwania