Leki leczenie

Definicja LEKI: Leki aktualnie są obiektem wielu zabiegów komercyjnych. Główne jednak, by przeprowadzano je z myślą o zdrowiu pacjenta.- Panie Profesorze, w ostatnich czasach jesteśmy zalewani reklamą leków. Czy możemy mieć nadzieję, iż leki wprowadzane do obrotu i tak mocno reklamowane to faktycznie środki stwarzające nowe możliwości terapeutyczne, czy jedynie sukces agresywnego marketingu? Czy powinny być ograniczenia w reklamie? Do jakiego stopnia można reklamować leki?Agresywna wiadomość o leku skutkuje, iż pacjenci rzeczywiście mogą domagać się właśnie reklamowanego preparatu. Od aktywności spółki docierającej do lekarza czy pacjenta zależy regularnie sprzedaż danego preparatu. Reklama wpływa więc na popularność leku.Wszystko jest jednak w porządku, jeżeli reklama jest prowadzona wg ustalonych zasad. Wedle aktualnie obowiązującym w Polsce prawem reklama nie może dotyczyć leków wydawanych na receptę. Ma to być rzetelna wiadomość o właściwościach leków, nie wyolbrzymiająca skuteczności terapeutycznej danego leku. Nigdy również nie powinna porównywać jednego leku z drugim. Powinna z kolei odnosić się do omawianego preparatu, i być stosunkowo pełna. W reklamie nie należy powoływać się na fakt, iż lek jest zarejestrowany czy dopuszczony do obrotu, ponieważ to stwarza wrażenie jakby inne leki nie były zarejestrowane. Nie jest wskazana również reklama z udziałem osób publicznych, znanych.- Czy istnieje organ administracyjny albo komisja etyczna, która mogłaby zabronić reklamy? wedle prawem reklama może ulec weryfikacji w Instytucie Leków, lecz tylko na prośbę spółki farmaceutycznej czy podmiotu, który daną reklamę prowadzi. Niestety, tych dobrowolnych zgłoszeń mamy mało. Producenci wolą sami ustalać w środkach masowego przekazu, co ma być przekazane, a co nie.- Panie Profesorze, co jakiś czas przeżywamy mody na preparaty wzmacniające. Czy preparaty te mają uzasadnienie terapeutyczne, czy to jest jedynie słowo tej mody?To, co pacjenci traktują jako osłabienie ogólne, to uczucie zmęczenia, znużenia. Wtedy także sięgają do tak zwany substancji immunomodulujących (z reguły wyciągi z aloesu, z żeń-szenia, które aktywizują układ immunologiczny).Pobór witamin i minerałów powinien być pokryty wraz ze spożywaną żywnością. Jeśli ktoś jest dalece niedożywiony i chce własne zapotrzebowanie uzupełnić samymi witaminami, to nie to jest dobra droga do pozbycia się uczucia zmęczenia. Oczywiście są ustalone zalecane dzienne dawki witamin i minerałów. Ja jednak zachęcałbym do rozsądku w przyjmowaniu preparatów - a jeśli już - to radzę przyjmować mieszanki wielowitaminowe. W nich witaminy i minerały są skomponowane tak, iż zaspokająją dzienne zapotrzebowanie - gdyby nie zostało ono dostarczone wspólnie z pokarmem.wykorzystywanie pojedynczych witamin może już być bardziej ryzykowne. Jedynie witaminy E, A czy C stanowią pewien bezpieczny wyjątek. W razie pozostałych witamin pacjent powinien skorzystać z konsultacji lekarskiej.- Panie Profesorze, zdarza się, iż lek mimo zatwierdzenia na rynku po pewnym czasie jest wycofywany z obrotu. Co wpływa na taką decyzję?Każda substancja chemiczna jest obarczona działaniami niepożądanymi. Gdyby lek nie miał jakichkolwiek działań niepożądanych, nie byłby lekiem a substancją nieaktywną. Zawsze w ocenie leku jest sprawdzany stopień korzyści terapeutycznej do ryzyka związanego z działaniami niepożądanymi. Może się jednak zdarzyć, iż lek zostaje zarejestrowany i okazuje się po jakimś czasie, iż są obserwowane nowe działania niepożądane, które wywołują, iż preparat musi być wycofany. Zawsze w tych decyzjach kierujemy się dobrem pacjenta.Nie możemy jednak przyjmować tylko czarnego scenariusza. Wynik obserwacji leków nie zawsze jest niekorzystny. Zdarza się gdyż bardzo regularnie tak, iż po pewnym czasie stosowania leku są zauważane jego dodatkowe działania korzystne. spółki odpowiedzialne za wprowadzenie leku mają za zadanie monitorowanie leku, gromadzenie informacji na temat nowych działań, a również okresowe informowanie o bezpieczeństwie stosowania leku, gdzie każdy sytuacja działań do chwili obecnej nieznanych jest szczegółowo analizowany.Specjalne oświadczenia na temat leków wydaje ponadto Komisja Rejestracji Ćrodków Farmaceutycznych i Materiałów Medycznych, aczkolwiek z reguły w odniesieniu do leków wydawanych z regulaminu lekarza w sensie nowych działań niepożądanych czy zmodyfikowanego metody przyjmowania leków. Wielką rolę spełnia w tej procedurze nasz Instytut.- Czasami, starając się kupić dany lek, dowiadujemy się, iż została zmieniona ekipa rejestracji leków - bez recepty/na receptę. Co może powodować taką zmianę? to jest również rezultat obserwacji leku. Generalnie wyróżniamy leki na receptę i bez recepty (OTC). jeśli ..wykorzystywanie leku wymaga kontroli lekarskiej, nie może to być lek wydawany bez recepty.W takim podziale leków bierze się pod uwagę ponadto postać leku, jego dawkę i rozmiar opakowania. Zdarza się także, iż przyzwyczajenia pacjentów wywołują potrzebę zmian.Leki w formie syropu przeważnie są kwalifikowane jako wydawane na receptę. Syrop łatwiej jest przedawkować, dość łatwo gdyż wypić pół butelki syropu poprzez sytuacja.istotna jest dawka leku. Wyższe dawki powinny być wydawane z regulaminu lekarza. W takiej sytuacji powinno się dbać również o to, by ta sama substancja czynna wydawana na i bez recepty miała inną nazwę handlową. Decydująca może być również rozmiar opakowania. Np. opakowanie do 10 tabletek może mieć status bez recepty, a 1000 tabletek w dawce 500 mg to już opakowanie do leczenia szpitalnego.Znany jest również np. sytuacja zmiany ekipy rejestracji pewnego leku przeciwbólowego, który występował w formie tabletek i czopków. Trzeba było podjąć decyzję zmiany ekipy rejestracji - tabletki te od pewnego czasu są przepisywane na receptę. Niezbędne było pomniejszenie dostępu do tego leku.- Czy prawdziwa jest opinia, iż niektóre leki są nieskuteczne, a mimo to funkcjonują na rynku?To twierdzenie jest nieporozumieniem - no chyba, iż ktoś chce stosować np. witaminę C w poważnych schorzeniach. Twierdzenie więc, iż istnieją leki nieskuteczne jest z założenia błędne. Być może opinia ta bierze się stąd, iż w ocenie leku mamy pewien margines oceny subiektywnej poprzez pacjenta. Okazuje się gdyż, iż pewne leki mogą sprawiać większe trudności w leczeniu. np. leki obniżające ciśnienie nie działają identycznie. Jeden może okazać się dla pacjenta bardziej efektywny niż drugi.- Panie Profesorze, żywą reakcję wśród lekarzy i pacjentów budzi problem samoleczenia. Jak sądzą niektórzy, ono jest zmorą leczenia specjalistycznego. Co Pan o tym sądzi?Samoleczenie jest szczególnie popularne w państwach anglosaskich. Wynika ono z faktu, iż leczenie w takich państwach jest drogie i z błahymi objawami nikt nie zwraca się do lekarza. Samoleczenie jest również ostatnio w Polsce coraz bardziej popularne, lecz tylko w relacji do leków znoszących symptomy w najwyższym stopniu popularnych schorzeń populacyjnych, jak zaburzenia pracy przewodu pokarmowego, przeziębienia.Lekarze obawiają się nie tyle samoleczenia - o jakim tu mówimy, ile samodiagnozowania. Niebezpieczne jest, jeśli sami stawiamy sobie diagnozę, kiedy dolegliwość nie ustępuje poprzez kilka dni i spekulujemy, co jest jej przyczyną.Uważam zatem, iż pacjenci powinni mieć gamę potrzebnych środków do doraźnego stosowania w razie bólu, przeziębienia czy zgagi. Jednak, jak ulotki leków przestrzegają, przewlekłe leczenie na swoją rękę może być niebezpieczne dla zdrowia. jeśli symptomy nie ustępują, chory powinien skontaktować się z lekarzem.- Czy w porównaniu z rynkiem zachodnim nasz rynek farmaceutyczny znacząco się różni?W relacji do zachodnich państwoów w Polsce jest nieco inna przypadek, chociażby dlatego, iż nie mamy tak rozwiniętego przemysłu farmaceutycznego. Gdybyśmy chcieli policzyć polskie leki oryginalne, to zliczylibyśmy je na palcach dwóch rąk. Wynika to, np., z wydateków wprowadzenia nowego leku. Szacuje się, iż do 500 mln dolarów kosztuje: opracowanie nowego leku, synteza, badania przedkliniczne, kliniczne i tak dalejW Europie przemysł farmaceutyczny ma własne centra badań i rozwoju. Przemysł rodzimy z kolei skupił się głównie na wytwarzaniu leków odtwórczych. Czasami również stara się usprawnić postać farmaceutyczną leku. Polski przemysł farmaceutyczny korzysta bardzo sporo z dorobku zachodnich koncernów. Zwykle lek jest na początku rejestrowany w Stanach Zjednoczonych, Europie Zachodniej, Japonii, a później dopiero u nas. Jednak to także ma własne dobre strony. jeśli czas stosowania leku biegnie, to regularnie ujawniają się nowe fakty, co czasem dobrze wpływa na ocenę danego środka. Oczywiście nigdy celowo nie przedłużamy czasu sprowadzenia leku. Robimy wszystko, tak aby nowości były wprowadzone jak najszybciej, kiedy tylko spółka zgłosi je na polski rynek.- Dość wiele emocji budzą leki odtwórcze wprowadzane do polskich aptek. Niektórzy uważają, iż ten tak zwany lek generyczny tj. podróbka, coś gorszego od leku oryginalnego.Leki odtwórcze, a więc generyki, nie są lekami gorszymi. Lek odtwórczy ? to jest odpowiednik leku oryginalnego i zawsze ma tę samą substancję czynną, przy identycznych albo podobnych substancjach pomocniczych. Nie ma również zmienionej biodostępności. Tak samo się wchłania, dystrybuuje, podlega metabolizmowi i nie ma jakichkolwiek powodów, tak aby był uznany za gorszy. Gdyby był rzeczywiście gorszy, nie mógłby znaleźć się w obrocie.Nie zawsze również trzeba leczyć pacjenta preparatem najdroższym. Główna jest skuteczność leku i jego właściwe dopasowanie do dolegliwości. Obiektywnie podobny skutek możemy osiągnąć odpowiednio dobranym preparatem tańszym.- Panie Profesorze, ostatnio dochodzą nas słuchy o pracy nad nowym prawem farmaceutycznym, ustawie o wyrobach medycznych. Projekty ustaw przyjęła już Porada Ministrów. Co nowego wniesie ta ustawa w prawo farmaceutyczne?W prasie ukazują się bardzo entuzjastyczne artykuły na temat tej ustawy. Uważam jednak, iż ustawa ta nie zmierza w dobrym kierunku, bo w pierwszej kolejności jest negatywna dla lokalnego przemysłu farmaceutycznego. W pewnych fragmentach ustawa jest także chaotyczna, niedopracowana, czasami zbyt szczegółowo odnosi się do problemu. Inne zagadnienia pomija. Niekiedy niepotrzebnie wyprzedza pewne określenia, które wejdą w życie i tak w chwili wejścia Polski do UE.- To co powinno się znaleźć w nowej ustawie?Po pierwsze powinniśmy położyć nacisk na jakość. Ustawy europejskie może nie są bardzo restrykcyjne administracyjnie, lecz bardzo wymagające merytorycznie co do dostarczonej dokumentacji, oceny jakości w czasie rejestracji. W doborze leków na polskim rynku powinniśmy nadal opierać się na recenzjach specjalistów nauk farmaceutycznych, medycznych, weterynaryjnych. Odmiennie stworzymy mechanizm, który nie gwarantuje bezpieczeństwa leków sprowadzanych do państwie.- Jak widać cały chwilę na rynku farmaceutycznym sporo się dzieje, wciąż wprowadzane są zmiany, aczkolwiek dawno nie było przełomu, jeżeli chodzi o nowe preparaty. Czy spodziewa się Pan Prof. takiego przełomu w najbliższym czasie?Myślę, iż takim przełomem będzie leczenie genowa. Możemy sądzić, iż w tym stuleciu wszystko, co nie jest terapią genową będzie OTC, a więc będzie wydawane bez recepty. W terapii genowej będziemy ingerować w materiał genetyczny. Chodzi tu o wprowadzenie, poprawienie, powielenie nieistniejącego genu. Liczymy, iż ta leczenie może wywołać powiększenie skuteczności działania leków, powiększenie ich aktywności biologicznej. Myślę, iż to będzie głównie sposób leczenia schorzeń trudnych nowotworowych, SM, dolegliwości Alzheimera, zwalczania wirusa HIV.- Dziękuję za rozmowę. *** Leki w statystyce Ogólny rachunek za leki użytkowane w naszym państwie rośnie - w 1991 r. wydaliśmy w Polsce na ochronę zdrowia średnio na jednego pacjenta 175 USD, z czego na leki przypadło około 40 USD. Polski rynek preparatów bez recepty stanowił w 1995 r. 27% rynku farmaceutycznego i nadal rośnie. Opłaty na ochronę zdrowia w 1999 r. wyniosły 5,4% PKB (produktu krajowego brutto, opłaty ludności z własnej kieszeni na leki stanowiły 2% PKB. Sami pacjenci zużywają na leki 0,51% PKB, przepisujący lekarze zlecili leki na kwotę 1,39% PKB. Wśród leków służących bez recepty nadal na czele stoją znana od 100 lat aspiryna i paracetamol. Lokalna apteka regularnie jest pierwszym miejscem do zasięgnięcia rady w drobnych kwestiach zdrowotnych, a aptekarz jest pierwszym specjalistą osiągalnym łatwo dla pacjenta. Farmaceuci coraz częściej są proszeni o radę poprzez klientów w tak zwany trywialnych kwestiach zdrowia. Samopomoc jest naturalnym i rozsądnym działaniem. "Żyjmy dłużej" 3 (marzec) 2001