Narządy układu oddechowego leczenie

Definicja NARZĄDY UKŁADU ODDECHOWEGO: Oddychanie jest jednym z głownych przejawów życia i bazuje na pobieraniu poprzez żywą istotę tlenu z atmosfery i oddawaniu do niej dwutlenku węgla. Tlen, zawarty w powietrzu, jest konieczny do uzyskiwania poprzez niemal każdy żywy organizm życiowej energii. Kręgowce, szczególnie zaś ssaki, w tym człowiek, z racji na swą skomplikowaną wielonarządową budowę muszą mieć osobny mechanizm - układ oddechowy - zapewniający sprawne dostarczanie tlenu do tkanek i oddawanie stamtąd do atmosfery dwutlenku węgla (to jest "oddychanie zewnętrzne", w odróżnieniu od "wewnętrznego", które ma miejsce w tkankach).Układ oddechowy złożona jest z wielu narządów, różniących się budową, a również przydzielonymi "cząstkowymi" zadaniami. Z grubsza dzieli się on na dwa "odcinki": górny i dolny. Do górnego zalicza się jamę nosową i gardło, do dolnego - krtań, tchawicę, prawe i lewe oskrzele główne i drzewiasto rozgałęziony mechanizm wewnątrzpłucnych dróg oddechowych utworzony poprzez następne "generacje" małych oskrzeli i oskrzelików, kończący się pęcherzykami płucnymi, w których dzieje się zamiana gazowa.Jama nosowa: oczyszczanie, ogrzewanie i nawilżanie powietrzaFizjologicznie powietrze pobierane jest poprzez nozdrza (oddychanie poprzez usta jest niefizjologiczne, a j. ustna nie jest fizjologiczną cześcią układu oddechowego). Dostaje się ono do oddzielonych przegrodą przewodów jamy nosowej, które wraz ze znajdującymi się w nich czterema parami zwisających małżowin i z układem powietrznych komór kości twarzoczaszki, zwanych zatokami przynosowymi, stanowią przestrzeń, gdzie podlega wstępnemu oczyszczeniu, nawilgoceniu i ogrzaniu.Powierzchnia jamy nosowej wyścielona jest błoną śluzową, której główna część tworzy okolicę oddechową. W tej dobrze ukrwionej błonie znajdują się liczne gruczoły wydzielające śluz i płyn surowiczy, tworzące na jej powierzchni dodatkową warstwę, na której osadzają się zanieczyszczenia wdychanego powietrza. Niewielka część błony śluzowej jamy nosowej tworzy tak zwany okolicę węchową, wyposażoną w wyspecjalizowany nabłonek węchowy i gruczoły węchowe. Dzięki nim człowiek ma powonienie, czyli potrafi odróżniać zapachy.W gardle następuje skrzyżowanie drogi oddechowej z drogą pokarmową. Istnieją jednak specjalne struktury anatomiczne i systemy, które zabezpieczają poprawne (bezkolizyjne) funkcjonowanie obu dróg. Dzięki nim rzadko w warunkach pełnego zdrowia zdarza się, aby fragmenty pożywienia trafiły do niżej położonych odcinków dróg odechowych: krtani i tchawicy. Ochrona dróg oddechowych przed zachłyśnięciem jest szczególnie istotna wtedy, gdy człowiek śpi i nie sprawuje świadomie kontroli nad swoim ciałem.Gardło: skrzyżowanie drogi oddechowej z drogą pokarmowąJama nosowa przez tylne nozdrza łączy się z gardłem, kilkunastocentymetrowym nieparzystym narządem, stanowiącym w pierwszej kolejności część układu pokarmowego.Nieprawidłowości w budowie i funkcji górnej części gardła, a również podniebienia, które oddziela jamę ustną od nosa, wywołują chrapanie w okresie snu, a niekiedy są powodem przejściowego zamykania drogi oddechowej i niebezpiecznych dla zdrowia bezdechów.Częściej zdarza się zdarzenie aerofagii, a więc połykania powietrza, powodujące przykre symptomy ze strony przewodu pokarmowego. Gardło jest bardzo dobrze umięśnione, ma warstwę okrężną i podłużną mięśni, które tworzą zwieracze i dźwigacze gardła. Ich zadaniem jest w pierwszej kolejności połykanie przyjętych pokarmów. Dzięki mięśniom gardła dochodzi w okresie aktu połykania do zamknięcia dróg oddechowych.W gardle znajdują się liczne skupiska tkanki limfatycznej - migdałki, tworzące limfatyczny pierścień gardłowy Waldeyera. Są one bardzo istotnym składnikiem układu odpornościowego. Do gardła uchodzi przewód trąbkowy zapewniający przewietrzanie ucha środkowego, gdzie ma ono swój start.Przód gardła stanowi jego część krtaniową. Bardzo istotnym elementem fizjologicznie z nim związanym jest nagłośnia, ruchoma chrząstka, która anatomicznie właściwie zalicza się do następnego odcinka dróg oddechowych - krtani. Nagłośnia w okresie połykania pokarmów zamyka wejście do krtani.Gardło jest wyścielone błoną śluzową. W jego części nosowej błona ma taką samą budowę jak jama nosowa, w pozostałych częściach śluzówka ma budowę odmienną, charakterystyczną dla górnego odcinka przewodu pokarmowego.Krtań - chrzęstny instrumentWdychane powietrze z gardła przedostaje się do krtani - długiego na 4-6 cm przewodu zbudowanego z kilku rodzajów chrząstek, z których główna jest chrząstka tarczowata. Chrząstki tworzą szkielet krtani, który stanowi podporę dla aparatu głosowego.Chrząstki krtani są pomiędzy sobą połączone stawami albo zrostami więzadłowymi (więzadłami). Cały mechanizm połączeń międzychrząstkowych sprawia, iż krtań jest narządem zwartym i silnym, lecz mającym również określoną ruchomość potrzebną do kształtowania barwy i brzmienia głosu. Istotną rolę w czynności krtani odgrywają mięśnie - zwieracze, rozwieracze i napinacze warg głosowych.Wnętrze krtani złożone jest z trzech jam - górnej, pośredniej i dolnej. Górna łączy się z gardłem, pośrednia jest miejscem powstawania głosu; tam gdyż znajdują się wargi głosowe, lewa i prawa, tworzące tak zwany głośnię. Ostry brzeg błony śluzowej warg głosowych tworzy fałdy głosowe, zwane odmiennie strunami głosowymi. Między nimi znajduje się szpara głośni, długości około 23 mm u mężczyzn i 18 mm u kobiet.Szpara głośni w fizjologicznych warunkach nigdy nie jest zamknięta. Powietrze zawsze może swobodnie przejść do dalszej części drog oddechowych - tchawicy. Powierzchnia wewnętrzna krtani jest wyścielona błoną śluzową o budowie typowej dla dróg oddechowych, czyli składającą się z nabłonka wielorzędowego z obecnością będących w ciągłym ruchu mikrokosmków, zawierającą liczne gruczoły produkujące śluz i płyn surowiczy, chroniące krtań przed wysychaniem i zanieczyszczeniami z wdychanego powietrza.Tchawica: pierścieniowata rurkaKrtań bezpośrednio łączy się z tchawicą, kilkunastocentymetrową cewką (rurką), nieco spłaszczoną w wymiarze przednio-tylnym. Jej wymiar poprzeczny wynosi 15-20 mm.Zbudowana jest z około 20 okrężnych, podkowiastych chrząstek, ułożonych jedna nad drugą, tkwiących w mocnej łączno-tkankowej błonie włóknistej. Z tyłu ściana tchawicy jest mniej zwarta i ma charakter błoniasty. W ścianie tchawicy znajdują się pasma okrężnych włókien mięśniowych wpływających na stan napięcia ściany.Od środka tchawica wyścielona jest typową dla układu tkanką śluzową z nabłonkiem wielorzędowym migawkowym, którego migawki poruszają się w kierunku krtani, i z licznymi gruczołami produkującymi śluz i płyn surowiczy, które - tak jak w jamie nosowej i krtani - tworzą w najwyższym stopniu wewnętrzną warstwę pochłaniającą zanieczyszczenia i nawilżającą napływające w okresie wdechu powietrze. Migawki poruszają się z szybkością 3-10 razy na sekundę. Produkowany śluz przesuwa się z sporą szybkością. System migawkowy jest bardzo wydajny. Dzięki niemu powietrze w tchawicy (i dalej - w oskrzelach) bardzo intensywnie oczyszcza się.Tchawica w dolnym swym końcu dzieli się na dwa spore oskrzela - prawe i lewe. W miejscu rozdwojenia od wewnątrz znajduje się charakterystyczna ostroga, wklęsła listwa, wzmacniająca zarówno tchawicę, jak i oskrzela główne. Kąt rozdwojenia tchawicy jest różny i waha się od 50 do 100 stopni.Oskrzela główne mają identyczną budowę ściany jak tchawica, jest to mają podkowiaste chrząstki "zanurzone" w zwartej tkance włóknistej; są tylko od niej węższe. Mają również okrężne włókna mięśniowe. Prawe oskrzele ma większą średnicę od lewego, za to lewe jest od prawego dłuższe. Oskrzela główne stanowią ostatni zewnątrzpłucny odcinek dróg oddechowych