Schorzenia narządu ruchu leczenie

Definicja SCHORZENIA NARZĄDU RUCHU: Najczęściej występujące schorzenia narządu ruchu można najogólniej podzielić na następujące ekipy: Dolegliwości i wady wrodzone układu kostno-stawowego Zmiany pourazowe Dolegliwości zwyrodnieniowe kręgosłupa i stawów Dolegliwości stawów o etiologii zapalnej Dolegliwości metaboliczne tkanki kostnej Nowotwory Każda z tych grup to sporo różnych jednostek chorobowych. dolegliwości i wady wrodzone układu kostno-stawowego Zaburzenia rozwojowe narządu ruchu mogą powstać w wyniku przekazania potomstwu wadliwych informacji genetycznych w komórkach rozrodczych albo w wyniku oddziaływania na zarodek i płód szkodliwych czynników zewnętrznych.Możliwości wad wrodzonych w układzie kostno-stawowym i mięśniowym jest wiele. Do wad wrodzonych o charakterze postepującym, z pierwotnymi zmianami w elementach dynamicznych narządu ruchu należy na przykład płodowe zbliznowacenie mięśni. Dość częste są umiejscowione zniekształcenia, na przykład kręcz szyi, wrodzone wysokie ustawienie łopatki, lejkowata klatka piersiowa. Inne przykłady to wrodzone kolano przegięte, odwrócona stopa wrodzona.Podłożem wad wrodzonych mogą być zaburzenia rozwojowe rdzenia kręgowego i wtórne w relacji do nich zmiany w elementach dynamicznych kończyn. Przypadek taka występuje w następstwie przepuklin oponowych, oponowo-rdzeniowych i rdzeniowych. Odpowiednikiem takich wad jest stopa końsko-szpotawa czy stopa wydrążona.Istnieje ekipa wad wrodzonych spowodowana zaburzeniami rozwoju chrząstki i kości. Można tu wymienić kręgozmyk, wrodzone braki i ubytki kończyn, brak albo niedorozwój kości promieniowej czy łokciowej, strzałki albo piszczeli, kości udowej, wrodzone biodro szpotawe, staw rzekomy goleni.Równowaga statyczna ciała jest zaburzona w wymienionych wyżej wadach, a również w wielu innych, na przykład wrodzonym tylno-bocznym skrzywieniu kręgosłupa, zaburzeniach rozwojowych naczyń (przetoki tętniczo-żylne), odcinkowych przerostach kończyn, wrodzonych zaburzeniach rozwoju nerwów.Występują także wady z zaburzeniami rozwoju chrząstki i kości, które mają charakter stacjonarny, na przykład rozszczep kręgosłupa czy wrodzony zrost palców.W leczeniu zaburzeń rozwojowych narządu ruchu główne znaczenie ma rehabilitacja i chirurgia. Niezbędne jest zapobieganie wtórnym zniekształceniom i dysfunkcji i próba przywrócenia poprawnych stosunków anatomicznych. Leczenie jest długie, bardzo żmudne i nie zawsze uwieńczone sukcesem.Najczęściej spotykane schorzenia narządu ruchu u dzieci i młodzieżyWrodzone i nabyte patologie narządu ruchu dziecka bywają utrapieniem rodziców już od najwcześniejszego okresu jego życia. Prawie każda matka po urodzeniu dziecka pyta o płeć, a zaraz później o liczbę paluszków. W kolejnych tygodniach albo miesiącach rozstrzyga się ocena stawów biodrowych. Wystepujące nierzadko wrodzone zwichnięcie stawu biodrowego albo dysplazja jednego czy obu stawów wymagają jak najszybszego wdrożenia leczenia. Efekty postępowania zachowawczego są najczęściej bardzo dobre, lecz rozpórki służące w celu utrzymania nóżek dziecka w odwiedzeniu utrudniają pielęgnację niemowlęcia.Czasochłonne i żmudna jest również rehabilitacja dziecka z kręczem szyi. Przewarzająca część zabiegów wykonują rodzice.Dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym miewają również problemy z narządem ruchu. W najwyższym stopniu pospolite są: płaskostopie i skoliozy. Możliwości leczenia określa doktor pediatra albo ortopeda. Czasami wystarczy gimnastyka korekcyjna, w szczególności gdy powodem zaburzeń jest nawykowa wadliwa postawa i słabo rozwinięte mięśnie, innym wspólnie podejmuje się leczenie chirurgiczne i długą rehabilitację.Dzieciństwo to również moment licznych urazów - złamań, zwichnięć - w wyniku naturalnej wzmożonej aktywności fizycznej dzieci z towarzyszącym regularnie brakiem wyobraźni i ostrożności.Część dzieci jest dotknięta poprzez . dolegliwości metaboliczne kości. Od niemowlęctwa dziecko jest zagrożone krzywicą, czemu zapobiega profilaktyczne podawanie witaminy D wedle zaleceniami pediatry. Bywa, iż krzywica jest skutkiem zespołu złego wchłaniania, na przykład w przebiegu . dolegliwości glutenowej.błyskawicznie rosnąca młodzież miewa także problemy z mineralizacją tkanki kostnej; niestety zdarza się to coraz częściej. Powodów jest kilka, a główne to niedobór wapnia w diecie (a więc niedobór mleka), nadmiar produków zawierających wiele fosforanów, nadmiar soli i - częste wsród młodych dziewcząt - odchudzanie się. Dodać aby można jeszcze brak ruchu (komputer, film), który jest tak istotny dla prawidłowego rozwoju kośćca. Niekórzy z tych młodych ludzi dowiedzą się, iż mają "słabe kości" w wieku dojrzałym. U innych zaburzenia mineralizacji tkanki kostnej dają o sobie znać od razu, w dość dotkliwy sposób. Odpowiednikiem jest martwica guza kości piętowej, przypadłość bolesna, uniemożliwiająca swobodne chodzenie.Dość regularnie występuje także dolegliwość Perthesa, polegająca na zmianach martwiczych głowy kości udowej. Dotyczy dzieci w wieku 5-16 lat, objawia się utykaniem i bólem zlokalizowanym regularnie w stawie kolanowym. W chorobie Osgood-Schlattera jałowa martwica występuje w guzowatości kości piszczelowej, przeważnie u dzieci w wieku 10-16 lat. U młodzieży 14-16-letniej występuje tak zwany dolegliwość Scheuermanna, prowadząca do zniekształcenia piersiowego odcinka kręgosłupa na skutek wgłobienia krążków międzykręgowych do tkanki kostnej trzonów kręgów.Leczenie wymienionych tutaj powikłań okresu szybkiego wzrastania powinno obejmować odciążenie zajętej kończyny, podawanie odpowiednich minerałów, preparatów witaminy D, ew. leków hamujących resorpcję kości. Rokowanie jest pomyślne, o ile nie zaniedba się leczenia i nie dopuści do trwałych zniekształceń stawów.Przedstawione tu schorzenia narządu ruchu to raptem drobna część możliwych wad i chorób zdarzających się u dzieci.Ostatnio rzadziej spotykaną, lecz w przeszłości częstą patologią dzieci, młodzeży i młodych ludzi dorosłych jest ostra gorączka reumatyczna, z zajęciem stawów. To jest powikłanie po infekcji paciorkowcowej, na przykład anginie, płonicy, w którym zapoczątkowany poprzez paciorkowce odczyn immunologiczny prowadzi do zapalenia stawów. Zazwyczaj zajęte są spore stawy, w których występuje obrzęk, ból, upośledzenie ruchomości, wzmożone ucieplenie, czyli wszystkie cechy ostrego zapalenia. dolegliwość ta ustępuje po leczeniu przeciwzapalnym, pozostawiając stawy nieuszkodzone. W gorączce reumatycznej w okolicy zapalenia stawów występują niestety inne, poważniejsze komplikacje, na przykład zapalenie mięśnia serca i wsierdzia, które prowadzi do uszkodzenia zastawek i wytworzenia się wady serca. Czasami występuje także pląsawica - symptom zajęcia poprzez mechanizm zapalny ośrodkowego układu nerwowego, który na szczęście mija bez poważniejszych nastepstw. Odkąd upowszechniło się leczenie infekcji bakteryjnych antybiotykami, częstość zachorowań na gorączkę reumatyczną pomniejszyła się, co nie znaczy, iż nie występuje w ogóle. . dolegliwości wieku dorosłego Zapalenia stawów to bardzo spora ekipa chorób, należących do tak zwany schorzeń reumatycznych. Poza gorączką reumatyczną - przewarzająca część z nich występuje częściej u ludzi dorosłych.w czasie wielu infekcji, zarówno bakteryjnych, jak i wirusowych czy pasożytniczych może wystąpić tak zwany odczynowe zapalenie stawów. Dotyczy ono jednego albo (częściej) kilku stawów i skutkuje zazwyczaj spore zaniepokojenie, wymaga gdyż różnicowania z reumatoidalnym zapaleniem stawów. Odczynowe zapalenie stawów w przebiegu różnych infekcji zdarza się u ludzi w każdym wieku.Poważniejszym schorzeniem, niestety regularnie prowadzącym do trwałego kalectwa, jest reumatoidalne zapalenie stawów (rzs), zwane dawniej gośćcem przewlekłym postępującym. Występuje 2-3 razy częściej u kobiet, niż u mężczyzn, pomiędzy 25 a 50 rokiem życia, zajmuje stawy symetrycznie, a w drobnych stawach (w pierwszej kolejności rąk) skutkuje spore zniszczenia. Bardzo charakterystyczna dla tej . . dolegliwości jest deformacja rąk, z ich odchyleniem w kierunku łokciowym. Podłożem rzs są zaburzenia immunologiczne. Poza destrukcją stawów mogą występować także symptomy ogólne.Stawy są zajęte w wielu chorobach układowych, z gatunku tak zwany kolagenoz, (a więc chorób tkanki łącznej. Powikłania stawowe mogą wystąpić w twardzinie, toczniu układowym, łuszczycy i wielu innych chorobach o podłożu immunologicznym.Część zapaleń stawów przebiega z zajęciem kręgosłupa. Poza łuszczycowym zapaleniem stawów wymienić należy zesztywniające zapalenia stawów kręgosłupa, prowadzące do trwałej deformacji kręgosłupa piersiowego, z charakterystyczną, pochyloną postawą pacjenta, nie mogącego wyprostować pleców. Stan zapalny w stawach kręgosłupa występuje także regularnie w przewlekłych chorobach zapalnych jelit.Zapalenie stawów jest typowym powikłaniem tak zwany dny moczanowej. Znana wielu osobom z literatury podagra to zapalenie stawu palucha wywołane podwyższonym poziomem kwasu moczowego we krwi, gonagra - to analogiczne zapalenie stawu kolanowego.spis chorób metabolicznych, endokrynologicznych, infekcyjnych, neurologicznych, które wikłają się odczynem zapalnym w obrębie różnych stawów, jest niezmiernie długa. Leczenie, stosunkowo możliwości, obejmuje walkę ze schorzeniem fundamentalnym, objawowe podawanie leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych i rehabilitację, która w większości schorzeń reumatycznych odgrywa wielką rolę. Pacjenci ze schorzeniami zapalnym stawów pozostają pod opieką reumatologów, czasami internistów czy endokrynologów. Zapaleniem stawów w przebiegu łuszczycy, tocznia, twardziny, zapalenia skórno-mięśniowego zajmują się także dermatolodzy. Niektóre fazy leczenia wymagają interwencji chirurgicznej, gdy niezbędne jest skorygowanie warunków anatomicznych w zdeformowanych stawach, unieruchomionych na skutek pozapalnych przykurczów ścięgien i zbliznowaceń w tkankach miękkich.Z czym przychodzą pacjenci w wieku dojrzałym i podeszłym Przyjrzyjmy się teraz, z czym najczęściej przychodzą do internistów, reumatologów i ortopedów ludzie w wieku dojrzałym i podeszłym.ważną ekipą pacjentów są osoby, które doznały urazów - złamań kości, zwichnięć stawów, urazów kolana z uszkodzeniem struktur wewnątrzstawowych. Poza wypadkami komunikacyjnymi, regularnie z ofiarami wśród pieszych, za najwięcej urazów odpowiedzialne jest uprawianie sportu. W najwyższym stopniu urazowe dyscypliny to narciarstwo, łyżwy, deskorolki, skoki do wody (urazy kręgosłupa!). Jednak praktycznie każdy rodzaj sportu może powodować uszkodzenia stawów i złamania kości, nawet jeżeli jest uprawiany tylko rekreacyjnie. Urazy narządu ruchu to domena chirurgów - ortopedów, a w dalszym etapie leczenia - rehabilitantów.Innym częstym przyczyną szukania pomocy u lekarza jest ból jednego albo wielu stawów, utrudniający wykonywanie ruchów, czasami uniemożliwiający poruszanie zajętą kończyną. W naszej populacji najczęstszą powodem tych choroby jest dolegliwość zwyrodnieniowa stawów, tak zwany osteoartroza, zwana kolokwialnie reumatyzmem. To jest schorzenie wywołane niszczeniem pewnych struktur czy obiektów stawu w wyniku zużycia ( to jest swego rodzaju "zmęczenie materiału").Zniszczeniu o różnym stopniu nasilenia ulegają części miękkie stawu, czyli chrząstka stawowa, torebka, maziówka, łąkotki w stawach kolanowych, tarcze międzykręgowe kręgosłupa ( tak zwany dyski, które ulegają spłaszczeniu, a w wyniku osłabienia pierścienia włóknistego ich jądro może wypaść do kanału kręgowego, dając znaczące bóle i symptomy neurologiczne, w wyniku ucisku na rdzeń), więzadła, powięzi. Powierzchnia chrząstki stawowej staje się chropowata w wyniku powstających w chrząstce nadżerek. Powiększa to tarcie powierzchni stawowych w okresie ruchu i jest powodem bólu.Zdarza się, iż chrząstka ulega zupełnemu zniszczeniu - wtedy kość trze o kość. Tak spore zmiany zwyrodnieniowe mogą występować w w najwyższym stopniu obciążnych stawach - biodrowym i kolanowym. Zmiana statyki stawu w wyniku zniszczenia pewnych jego obiektów prowadzi do przeciążenia innych obiektów, to natomiast implikuje ich destrukcję, powstawanie lokalnych ognisk zapalnych, blizn i zwapnień. dolegliwość zwyrodnieniowa stawów ma skłonność do progresji. stosunkowo upływu czasu zdjęcia rentgenowskie pokazują obecność coraz większej liczby ( tak zwany osteofitów, (a więc zwapnień brzeżnych, podobnych do dziobów, na krawędziach trzonów kręgów czy w rejonie sporych stawów. Obserwuje się niejednokrotnie zupełny zanik chrząstki, ze znacznym zwężeniem szpary stawowej i konglomeratem zwapnień w zniszczonym stawie. Zniszczenie chrząstki stawu biodrowego prowadzi do stopniowego ścierania i deformacji głowy kości udowej.Pacjent z chorobą zwyrodnieniową stawów miewa okresy lepsze i gorsze. Gorsze zdarzają się wtedy, gdy w wyniku przeciążenia, sforsowania stawu albo . . dolegliwości infekcyjnej, długiego unieruchomienia czy zmiany pogody tworzą się lokalne odczyny zapalne w rejonie zmian zwyrodnieniowych. Bóle wtedy nasilają się, w trakcie gdy w okresach wyciszenia mogą nie dokuczać w ogóle albo występować tylko przy pewnych ruchach. Stawy dają wówczas o sobie znać strzelaniem, chrupaniem, trzeszczeniem w okresie ruchów. jeżeli chory skarży się na bóle karku, głowy w rejonie potylicznej, barków, drętwienie rąk - powód leży w zmianach zwyrodnieniowcyh kręgosłupa szyjnego, niejednokrotnie z dyskopatią, (a więc obniżeniem tarczy międzykręgowej, jednej albo wielu. Leczenie takiego stanu obejmuje podawanie leków przeciwzapalnych, środków rozluźniających napięcie mięśniowe (przykurcz mięśni nasila ucisk na korzenie nerwowe wychodzące spomiędzy kręgów, a to powiększa choroby).istotnym elementem leczenia jest rehabilitacja - masaż, gimnastyka, czasami specjalne wyciągi, noszenie poprzez pewną liczba godz. kołnierza ortopedycznego. Prostą sposobem, którą każdy może sobie zaaplikować sam, jest poduszka szwedzka do spania, idealnie podpierająca kark i rozciągająca mięśnie niczym kołnierz ortopedyczny. Podparcie karku w nocy to idealna profilaktyka bólów szyi, barków i drętwień rąk w okresie snu, czy także rano.Drugim odcinkiem kręgosłupa, zagrożonym niestabilnością, jest odcinek lędźwiowo-krzyżowy. W zależności od tego, które dyski są uszkodzone i czy nie uległy przemieszczeniu do kanału kręgowego, występują bóle krzyża przy dłuższym staniu, schyleniu się, dźwiganiu, niektórych ruchach. Dyskopatia pomiędzy ostatnim (piątym) kręgiem lędźwiowym, a kością krzyżową skutkuje bóle promieniujące do pachwin. Dyskopatia 1-2 piętra wyżej skutkuje rwę kulszową (ischias), jednostronną albo (rzadziej) obustronną.Leczenie obejmuje takie same przedmioty, jak w dolegliwościach ze strony kręgosłupa szyjnego. Ortezą, (a więc sprzętem ortopedycznym odciążającym chory odcinek kręgosłupa, jest w tym wypadku krótki gorset, ( tak zwany sznurówka biodrowa. Jeśli choroby są bardzo nasilone i wystepują dodatkowe symptomy neurologiczne, wskazujące na groźbę uszkodzenia rdzenia, pacjent musi mieć wykonany rezonans magnetyczny chorego odcinka kręgosłupa i zasięgnąć rady neurochirurga (zdarza się, iż niezbędne jest leczenie operacyjne dyskopatii).Bóle barków regularnie mają pierwotną przyczynę w dyskopatii szyjnej, kończyny górne unerwione są gdyż poprzez splot barkowy, który powstaje z korzeni nerwowych szyjnego odcinka rdzenia kręgowego. Mogą również powstawać zmiany w stawie barkowym, jako iż jest on mocno obciążony. Bóle barków częściej dokuczają kobietom, pewnie jako następstwo dźwigania ciężkich zakupów. Odczyny zapalne w stawach barkowych mogą, w wyniku silnego bólu, prowadzić do znacznego ograniczenia ruchomości w stawie i zaników mięśniowych. Pacjenci powinni być intensywnie leczeni, w przypadku potrzeby - iniekcjami leków przeciwzapalnych w okolicę stawu ( ( tak zwany blokady), a również rehabilitowani.Zmiany zwyrodnieniowe stawów biodrowych wywołują bóle przy chodzeniu, w stadium zaawansowanym - również w spoczynku. Inicjalny moment ( ( tak zwany coxartrozy może objawiać sią bólem kolana. Ortopedzi mawiają, iż biodro płacze kolanem. . jeżeli więc ktoś ma bóle kolana, a nie widać zmian w obrazie rtg, czy usg tego stawu, warto upewnić się, jak wygląda staw biodrowy.. dolegliwość zwyrodnieniowa kolan, podobnie jak stawów biodrowych, daje dotkliwe bóle i utrudnia chodzenie. . jeżeli .. dolegliwość dotyczy tylko jednego stawu, ulgę może przynieść odciążenie go poprzez noszenie laski albo kuli łokciowej w ręce po przeciwnej stronie w relacji do chorej kończyny. Niestabilność w stawie kolanowym w wyniku uszkodzenia więzadeł stawowych wymaga czasem unieruchomienia stawu albo ograniczenia jego ruchomości dzięki ortezy, zwanej tutorem (rodzaj rękawa nakładanego na kolano).Bardzo istotne znaczenie w objawowym leczeniu zwyrodnienia stawów biodrowych i kolanowych, a również w zapobieganiu progresji zmian jest utrzymanie prawidłowej masy ciała. Zwyrodnienia tych stawów dotyczą najczęściej ludzi z nadwagą i otyłością. Wystarczy regularnie zrzucenie 5 kg, aby bóle pomniejszyły się albo ustąpiły. Radykalną sposobem postępowania, gdy staw jest zniszczony, a choroby występują również w spoczynku, jest alloplastyka tych stawów, (a więc zamiana zniszczonego stawu na sztuczny. Operacje te wykonuje się coraz częściej i z dobrym skutkiem, są jednak bardzo kosztowne. Chirurg ortopeda zaleca pacjentowi przed operacją redukcję masy ciała, gdyż otyłość skutkuje szybsze zużycie protezy.Osteoporoza Następną ekipą pacjentów szukających pomocy lekarskiej są chorzy z osteoporozą. .. dolegliwość ta, polegająca na zmniejszeniu się masy kostnej i pogorszeniu jakości kości wkutek poprzerywania beleczek kostnych prowadzi do złamań. Typowe złamania osteoporotyczne to złamanie nadgarstka przy upadku z podparciem się ręką, złamania kręgów i złamanie szyjki kości udowej. . jeżeli złamanie jest ostre, doznane w wyniku upadku, pacjent trafia do szpitala, gdzie otrzymuje odpowiednie zaopatrzenie ortopedyczne (opatrunek gipsowy - złamanie nadgarstka, gorset - złamanie kręgu), a w razie złamania biodra, przy zadowalającym stanie ogólnym zdrowia, jest leczony operacyjnie (zespolenie złamania albo zamiana stawu na sztuczny). Niestety, nawet aktualnie, gdy problem osteoporozy jest dość nagłośniony, nie zawsze chory po takim złamaniu jest informowany, iż wymaga leczenia osteoporozy.Pacjenci z powolnymi złamaniami kręgów nie są przeważnie świadomi tych złamań. Nie mają bólów ostrych, tylko nękające, przewlekłe, z uczuciem zmęczenia pleców. regularnie nie zauważają znacznego nawet ubytku wzrostu, spowodowanego kompresją kręgów.Osteoporozę leczą interniści, endokrynolodzy, reumatolodzy. niezbędne jest długoletnie leczenie farmakologiczne, odpowiednie ćwiczenia usprawniające i ochrona przed urazami czy upadkami. Staranne leczenie daje regularnie wzrost masy kostnej i istotnie minimalizuje ryzyko złamań.Profilaktyka Warto podkreślić na koniec, iż niezależnie od rodzaju schorzenia układu kostno-stawowego, wyjąwszy fazę ostrą mechanizmów zapalnych i złamań, gdy niezbędne jest tymczasowe unieruchomienie zajętego stawu czy kończyny, zasadniczą profilaktyką i lekiem jest ruch. Odpowiednio dobrana gimnastyka bardzo poprawia sprawność stawów i zapobiega bólom. Kości i stawy nie lubią bezczynności i unieruchomienia.Główną taktyką zapobiegania chorobie zwyrodnieniowej od najwcześniejszych lat powinno być dbanie o poprawną postawę i poprawną pozycję kręgosłupa i stawów w okresie edukacji czy pracy, aktywność fizyczna, jednak z unikaniem niefizjologicznych przeciążeń, spanie na zdrowym posłaniu - równym, niezbyt miękkim lecz i nie za twardym, z zapewnieniem podparcia karku w okresie snu