Tomografia komputerowa leczenie

Definicja TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA: Dzięki użyciu techniki obrazowania narządów dzięki promieni rtg, wprowadzeniu nowych rozwiązań w elektronice i cyfrowej technice obliczeniowej dwa rodzaje tomografii: tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny, okazały się niezastąpionymi sposobami diagnozowania.Wśród metod obrazowania narządów i tkanek o bardzo dużej dokładności i szczegółowości zmienia się tomografię komputerową (TK) i pokrewny jej rezonans magnetyczny (MR). Istotą obu tych technik wizualizacyjnych jest odwzorowanie narządów w przekrojach, warstwami, a więc wykonywanie zdjęć tomograficznych (tomos - dzielący, graphos - zapis). Dzięki nim można zlokalizować ognisko chorobowe nawet kilkumilimetrowej średnicy, a obrazy narządów przedstawić z dokładnością zbliżoną do obrazów przedstawianych w atlasie.Zarówno tomografia komputerowa, jak i rezonans magnetyczny, mimo wielu podobieństw, powstają jednak z wykorzystaniem różnych zjawisk fizycznych, z czego największe znaczenie ma: promieniowanie rentgenowskie X (w tomografii komputerowej), magnetyczny rezonans jądrowy (w znacząco bardziej skomplikowanej metodzie - tomografii rezonansem magnetycznym albo, mówiąc językiem potocznym, w rezonansie magnetycznym). Istotne dla pacjenta Dla pacjenta przebieg obu tych badań jest bardzo podobny. Do badania TK i RM nie jest wymagane jakiekolwiek przygotowanie poza pozostaniem bez jedzenia poprzez 6 do 8 godz. (jednak tylko w razie badania z użyciem kontrastu). Badanie jest krótkotrwałe - trwa od 10 do 30 min.. jakiekolwiek z nich nie obciąża chorego bólem.Oba te rodzaje badań wykonuje się zawsze w pozycji leżącej - w unieruchomieniu. Chory w trakcie badania komputerowego leży w specjalnym "tunelu", który tworzą: stół, obudowa i oprzyrządowanie.U ludzi pobudzonych i u małych dzieci dla przeprowadzenia tego badania czasem konieczne jest podanie środków usypiających. U wielu osób ujawnia się wówczas również paniczny lęk przed zamknięciem, regularnie utrudniający przebieg badania.O konieczności wykonania badania zawsze decyduje doktor, wystawiając skierowanie. Czas oczekiwania na badanie u pacjenta nie objętego leczeniem szpitalnym trwa jednak nawet kilka miesięcy. W wielu prywatnych placówkach z kolei można je wykonać znacząco szybciej.Tomografia komputerowa głowy, klatki piersiowej, jamy brzusznej w prywatnej placówce służby zdrowia jest w tej samej cenie i kosztuje ok. 250 zł (bez kontrastu) i 500 (z kontrastem). Rezonans magnetyczny z kolei 350 zł (bez kontrastu) i 600 (z kontrastem). TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA Tomografia komputerowa promieniami rtg to jest wysoce specjalistyczna, w miarę nowa sposób diagnostyczna. Została ona wprowadzona w 1972 r. poprzez Hounsfielda. Dzięki niej stało się możliwe warstwowe oglądanie wszystkich tkanek organizmu. Dawka promieni jest co prawda nieco wyższa niż w tradycyjnym prześwietleniu rtg, lecz za to TK wnosi znacząco więcej informacji. Po pierwsze radiologia Zjawiskiem fizycznym wykorzystywanym w tomografii komputerowej jest promieniowanie X przechodzące poprzez przedmiot znajdujący się na jego drodze. W odróżnieniu jednak od klasycznego prześwietlenia, w którym podstawowymi elementami są lampa rentgenowska, badany przedmiot, błona radiologiczna, w tym rodzaju tomografii osłabienie wiązki promieniowania po przejściu poprzez ciało rejestruje specjalne urządzenie. również w odróżnieniu od klasycznych badań radiologicznych dających obrazy, będące rzutem przedmiotów trójwymiarowych na płaszczyznę, tomografia komputerowa odwzorowuje elementy w obraz dwuwymiarowy. Tomografia wspomagana komputerowo w razie tomografii oprogramowanie komputerowe jest integralną częścią przebiegu badania. Specjalna konsola tomografu umożliwia sterowanie i kontrolowanie przebiegu badania, przyjmuje informację o badanym obszarze anatomicznym, a następnie przetwarza je tak, by uzyskać możliwie najdokładniejsze odzwierciedlenie szczegółów badania. Przetworzone wyniki wpisywane są do pamięci magnetycznej na dysku detektora, a następnie odbierane poprzez mechanizm przetwarzania danych. Dalej zapisuje się je na drukarce, na monitorze albo na nośniku magnetycznym.Dzięki kamerze można ponadto wykonać zdjęcia oglądanego narządu na błonie światłoczułej.Tak jak w każdej technice cyfrowej, w tomografii komputerowej istnieje sposobność dowolnego powiększania i dzielenia obrazu i dokonywania jego wtórnej rekonstrukcji. Możliwości te zależą jednak od oprogramowania aparatu. Promieniowanie X Promieniowanie rtg wykorzystane w badaniu jest uzyskiwane dzięki pracy lampy emitującej promieniowanie, a poruszającej się ruchem okrężnym wokół długiej osi ciała ludzkiego. Zmiany natężenia promieniowania w określonej warstwie ciała są z kolei rejestrowane poprzez detektory rozmieszczone po łuku, które odbierają promieniowanie rtg po przejściu poprzez ciało człowieka. Promieniowanie tj. pochłaniane poprzez różne tkanki i części ciała w sposób zróżnicowany. Najsilniej pochłaniają je przedmioty kostne, słabiej - tkanki miękkie. Prześwietlenie organów w tomografii komputerowej jest prześwietleniem warstwami - przekroje są realizowane co 2-10 mm - grubość warstw zależy od wskazań wynikających z poszukiwanej patologii. by zwiększyć kontrast między poszczególnymi narządami poddawanymi badaniu, podaje się dożylnie związki jodowe (jonowe, na przykład Urografin, Uromiro albo niejonowe, na przykład Omnipaque, Ultravist). W zależności od oczekiwanych zmian związki te podawane są dożylnie w formie jednorazowego zastrzyku, powolnej kroplówki albo szybkiego wstrzyknięcia pewnej ściśle określonej dawki. Kiedy tomografia komputerowa? Badanie tomograficzne wykorzystujące promieniowanie X jest najprostszą i najczęściej używaną sposobem obrazowania warstwami. U ok. 50% chorych badanie pozwala ostatecznie ustalić rozpoznanie, u dalszych 30% ma znaczenie pomocnicze, u 20% dopełnia mechanizm diagnozy. Generalnie umożliwia albo ułatwia określenie wskazań do leczenia operacyjnego. Jest fundamentalną sposobem służącą w diagnostyce mózgowia, a również odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa, w szczególności przy podejrzeniu przepukliny jądra miażdżystego, a więc popularnej dyskopatii. To niezastąpiona sposób diagnostyczna w świeżych urazach czaszki realizowana najczęściej na dyżurach w szpitalach w trybie pilnym. Pozwala ono między innymi na łatwe wykrycie krwiaków pourazowych. TK stosowana jest w celu rozpoznawania udarów mózgu, lecz również w rozpoznawaniu nieurazowych zmian w centralnym układzie nerwowym, jak tętniak, krwawienie czy wodogłowie. Podejrzenie guza mózgu jest jednym z najczęstszych wskazań do wykonania badania komputerowego głowy. TK klatki piersiowej jest niezbędnym badaniem przy podejrzeniu nowotworów płuc zarówno pierwotnych, jak także przerzutowych. to jest badanie nadzwyczajnie istotne - informuje o rozległości zmian nowotworowych, ocenia, czy powiększeniu ulegają głęboko położone węzły chłonne śródpiersia, czy dochodzi na przykład do ucisku nowotworów na otaczające tkanki. W skutku nierzadko na podstawie TK podejmuje się istotne decyzje o rodzaju stosowanego leczenia i zakresie zabiegu operacyjnego. Badanie TK jamy brzusznej i miednicy realizowane jest zazwyczaj przy niejasnym obrazie USG brzucha. Pozwala na wykrycie zmian patologicznych, głównie nowotworowych, w obrębie narządów miąższowych, a więc wątroby, nerek, śledziony, trzustki, nadnerczy i na stwierdzenie zwiększonych węzłów chłonnych jamy brzusznej - do diagnostyki tych narządów wykonuje się badania z kontrastem. Tętniaki aorty są również częstym wskazaniem do badania TK. Tomografia komputerowa bardzo istotną rolę spełnia w diagnostyce nowotworów pęcherza moczowego, jajnika, macicy, prostaty. Badanie to pomimo całej swojej dokładności nie nadaje się do diagnozowania chorób jelit, bo zawierają one gaz, który uniemożliwia ocenę budowy śluzówki i ściany jelita. REZONANS MAGNETYCZNYPierwsze udane przekroje ciała ludzkiego magnetycznym rezonansem wykonano w 1973 r., aczkolwiek rezonansowe właściwości jąder atomowych odkryto już w latach 40. Jak się już wtedy okazało, metoda MR może być używana do oceny stanu anatomicznego i czynnościowego dowolnie wybranych tkanek i narządów.Jak to działa? Podstawy fizyczne zjawiska rezonansu magnetycznego są trudne i wymagają odpowiedniej wiedzy z fizyki i matematyki, my jednak raczej skupimy się na możliwościach diagnostycznych tej sposoby.Generalnie sposobność obrazowania w tym badaniu zachodzi między innymi dlatego, iż chory w trakcie badania w pozycji leżącej na plecach wprowadzany jest do tunelu o jednorodnym i stałym polu magnetycznym. używana jest więc cecha jąder wodoru. Mówiąc obrazowo - tworzona jest mapa rozkładu jąder atomowych wodoru w ciele człowieka. Jeżeli sygnałom tym przypisze się odpowiednią skalę szarości, to ujawnią się one na ekranie monitora telewizyjnego i na zdjęciach jako obszary o różnym stopniu zaczernienia.Uzyskiwanie obrazów warstwowych z kolei jest możliwe w tym badaniu poprzez wybiórcze pobudzanie protonów, a następnie przetwarzanie danych poprzez komputer. Dodatkowy kontrast Po wprowadzeniu do badań sposoby rezonansu magnetycznego okazało się, iż badanie to ma również ograniczony zakres i również wymaga wykorzystania środków kontrastowych. w razie MR wykorzystanie znajdują paramagnetyki, ferromagnetyki i diamagnetyki (różnią się między sobą podatnością magnetyczną), dzięki którym możliwa jest ocena nie tylko struktury, lecz również funkcji tkanek i narządów. Za jego pomocą bada się wydzielanie nerkowe, ogniska zapaleń, ukrwienie tkanek i narządów.aktualnie jako środek kontrastowy w MR szerokie wykorzystanie znajduje gadolinium Gd3+ (pierwiastek, należący do rodziny lantanowców), stosuje się ponadto mangan Mn2+ i żelazo Fe2+. Kiedy rezonans magnetyczny? Wskazania do wykonania badania z wykorzystaniem rezonansu magnetycznego są bardzo podobne jak w razie tomografii komputerowej. Warto jednak podkreślić, że badanie tj. jeszcze dokładniejsze i wnosi więcej informacji, choćby dlatego iż dostarcza informacje na temat wielkości, kształtu i umiejscowienia różnych zmian chorobowych, a to dzięki możliwości trójwymiarowego obrazowania i większej czułości kontrastowej. dzięki rezonansu uzyskuje się bardzo dobre obrazy kręgosłupa i otaczających go przestrzeni. Rezonans magnetyczny może zastąpić tomografię komputerową również w diagnostyce nowotworów i mechanizmów zapalnych.Drugim ważnym obszarem zastosowań klinicznych rezonansu jest układ mięśniowy i szkieletowy. sposób ta gdyż umożliwia uwidocznienie obiektów niedostępnych badaniu dzięki promieni rtg na przykład szpiku kostnego. Spore znaczenie ma również sposobność zastosowania rezonansu w angiografii. Różnice w intensywności sygnałów, jakie emituje krew i ściany naczyń, umożliwiają bardzo dobre uwodocznienie jam serca i mięśnia sercowego.Szczegółowe zalecenia, do których używany jest rezonans magnetyczny, obejmują: guzy mózgu, obrazy układu nerwowego w stwardnieniu rozsianym, guzy kanału kręgowego, przepuklinę głównie w dziedzinie kręgosłupa szyjnego i piersiowego, a więc popularne dyskopatie, przedmioty stawów, zmiany zwyrodnieniowe szczególnie w dziedzinie stawów kolanowych, inicjalne przerzuty nowotworowe przed wystąpieniem symptomów klinicznych. Uwaga na metaleJednym z nielicznych przeciwwskazań do wykonania badania rezonansu magnetycznego są metalowe protezy w organizmie. Osoby z wszczepionymi stymulatorami, endoprotezami stawów, zespoleniami kości dzięki metalowych śrub, pewnymi typami zastawek serca przed wykonaniem badania powinny skonsultować się z pracownią rentgenowską, w której będzie realizowane badanie, aby upewnić się, czy ono jest dla nich kompletnie bezpieczne. Nie zaleca się również stosowania tego badania bezpośrednio po zabiegach operacyjnych.Techniki tomografii komputerowej Badanie dynamiczne TK - dotychczas w najwyższym stopniu dostępne - znalazło wykorzystanie głównie w rozpoznawaniu regionów gorszego ukrwienia, różnicowaniu charakteru zmian i ocenie unaczynienia w nowotworach. Nową techniką wprowadzoną najpierw lat 90. jest badanie spiralne TK (spiral CT) opierające na połączeniu ciągłego ruchu obrotowego układu lampa-detektor i przesuwu stołu wzdłuż powierzchni badanej. istotną zaletą spiralnej TK jest również skrócenie czasu badania. Pomimo istniejącego promieniowania rtg czy magnetycznego uważane jest, iż MR i TK są sposobami dość bezpiecznymi. A już z pewnością skuteczność diagnostyczna obu metod każe bez obaw poddawać się badaniom.Pierwsze pomysły użycia sztucznych środków, aby zwiększyć kontrast w trakcie realizowanych badań, zostały zawarte w pracach uczonych już w 1896 r. (Morton i Hammer) niedługo po odkryciu promieniowania rentgenowskiego.Początkowo bardzo prymitywne i toksyczne środki kontrastowe poprzez lata udoskonalono, tak iż dziś podawane dożylnie związki należą do preparatów dość bezpiecznych...aktualnie reakcje uboczne po podaniu środków cieniujących mogą mieć jedynie charakter miejscowy (tzn. ból, zaczerwienienie, uczucie gorąca w miejscu podania) albo ogólny (działanie na nerki, układ sercowo-naczyniowy, nerwowy, immunologiczny)