Lek Methotrexat-Ebewe

Lekarstwo METHOTREXAT-EBEWE: Methotrexat-Ebewe
Producent leku:
Ebewe
Wiadomości o leku:
Substancje czynne:
metotreksat sodu (Methotrexate sodium)
roztwór do wstrz. 10 mg/ml 10 amp. 1 ml,
--,-- zł
roztwór do wstrz. 1 g/10 ml 1 amp. 10 ml,
--,-- zł
roztwór do wstrz. 5 g/50 ml 1 fiolka 50 ml,
--,-- zł
roztwór do wstrz. 5 mg/ml 10 amp. 1 ml,
--,-- zł
roztwór do wstrz. 500 mg/5 ml 5 amp. 5 ml,
--,-- zł
roztwór do wstrz. 50 mg/5 ml 5 amp. 5 ml,
--,-- zł
Nie ma powiązanych chorób w bazie.
Brak słów najważniejszych.
Podobne leki (wg stopnia podobieństwa):
Methotrexate
Methotrexat
Opinie specjalistów
Żaden ekspert nie wystawił jeszcze opinii dla tego leku.
Wskazania do stosowania
Nowotwory złośliwe i nowotworowe dolegliwości krwi takie jak: ostra białaczka limfoblastyczna, chłoniaki złośliwe nieziarnicze, zajęcie o.u.n. w przebiegu ostrej białaczki, nabłoniak kosmówkowy, rak sutka, jądra, jajnika, drobnokomórkowy rak płuc, nowotwory szyi i głowy, nasieniaki, mięsaki kości. Lek stosuje się również w celu uzyskania immunosupresji, w szczególności w dermatologii, w ciężkich, uogólnionych i opornych na inne leczenie postaciach łuszczycy, łuszczycowym i reumatoidalnym zapaleniu stawów.
Działanie
Cytostatyk z gatunku antymetabolitów, działający raczej w fazie S cyklu komórkowego. Jest antagonistą kwasu foliowego - mocnym inhibitorem dehydrogenazy tetrahydrofolianowej. Kwas foliowy (dihydrofoliowy - DHF), by spełniać rolę ważnej witaminy w organizmie musi zostać przekształcony do kwasu folinowego (kwas tetrahydrofoliowy - THF) - czynnego biologicznie związku, koniecznego dla syntezy kwasów nukleinowych. THF przenosi jednostki jednowęglowe do odpowiednich zasad. Tym samym hamuje syntezę kwasu tymidylowego (synteza DNA) i inozynowego (dla RNA) - prekursorów tymidynowych, adeninowych i guanidynowych nukletydów DNA i RNA. Zahamowanie aktywności enzymu katabolizującego reakcję redukcji DHF do THF, skutkuje brak tego ostatniego związku i zakłócenie życiowo istotnych czynności komórki - w rezultacie prowadzi do jej śmierci. Ostatnio ważną rolę w mechanizmie działania MTX przypisuje się powstawaniu wewnątrzkomórkowemu tak zwany form poliglutamylowych leku - wolniej opuszczających komórki docelowe i poprzez to dłużej działających. Antagoniści kwasu foliowego w wyniku podobieństwa strukturalnego do DHF i znacząco zwiększonego powinowactwa do enzymu konkurencyjnie blokują jego działanie. Metotreksat wiąże się z enzymem ok. 10 000 razy silniej niż DHF, praktycznie w sposób nieodwracalny. Max. stężenie we krwi po podaniu domięśniowym uzyskuje po 0,5-1 h. T0,5 dla dawek metotreksatu poniżej 30 mg/m2 wynosi 3-10 h; T0,5 dla dawek wyższych wynosi 8-15 h. W niewielkim (<10%) stopniu jest metabolizowany w wątrobie. 50% leku wiąże się z białkami osocza. Pośrodku 24 h 80-90% leku wydalane jest z moczem w formie nie zmienionej. Nieznaczna część związku wydalana jest z żółcią - część ulega recylkulacji wewnątrzwątrobowej, reszta wydalana jest z kałem. Lek ulega kumulacji w organizmie nawet do kilku tygodni - związany z dehydrogenazą magazynowany jest w tkankach, raczej wątrobie i nerce. Przenika do jam ciała, słabo do płynu mózgowo-rdzeniowego. Powolne uwalnianie z płynu wysiękowego przedłuża jego wydalanie z organizmu i może nasilać działanie toksyczne. Należy wtedy usuwać wysięk albo prowadzić terapię monitorowaną. Skrót nazwy leku: MTX.
Działania niepożądane
Przewód pokarmowy: jadłowstręt, nudności i wymioty, zapalenie błon śluzowych j. ustnej i błon śluzowych o różnym stopniu nasilenia (wymaga miejscowych działań osłonowych i jest ograniczone przy poprawnie prowadzonej terapii oszczędzającej); przy wysokich dawkach MTX - biegunka z symptomami zespołu złego wchłaniania; krwotoczne zapalenie jelita, nawet perforacja. Hepatotoksyczność (podwyższenie aktywności enzymów wątrobowych i bilirubiny) przeważnie odwracalna, jednak może prowadzić do marskości i ostrego zaniku wątroby, przy długotrwałej terapii albo przy współisniejącym zakażeniu HBV i HCV. Układ krwiotwórczy: mielosupresja - leukopenia, trombocytopenia i niedokrwistość (nadir 7-10 dni, powrót do 14-16 dni). Układ moczowo-płciowy: nefrotoksyczność, ostra martwica cewek nerkowych; leczenie wymaga monitorowania wydolności nerek, oliguria i anuria, dyselektrolitemie, mocznica, krwiomocz, zapalenie pęcherza moczowego, zaburzenia jajeczkowania i spermatogenezy, zaburzenia miesiączkowania, działanie teratogenne. Układ nerwowy: neurotoksyczność dotycząca w szczególności o.u.n. - bóle głowy, zaburzenia świadomości, zaburzenia widzenia, parestezje i ataksja, afazja, niedowład połowiczy, drgawki, przy podawaniu dokanałowym i napromienianiu o.u.n. może wystąpić podostry zespół demielinizacyjny. Skóra: odczyny alergiczne (wysypka, świąd, pokrzywka), złuszczające zapalenie skóry, wypadanie włosów, nadwrażliwość na światło, wybroczyny. Układ oddechowy: nacieki i śródmiąższowe zwłóknienie płuc. Inne: gorączka, osteoporoza (w czasie długotrwałej terapii podtrzymującej wymaga ona stosowania formy 25 OH witaminy D3).
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na lek. Ciąża i moment karmienia piersią. Ciężka niewydolność wątroby i nerek. Mielosupresja. Leukopenia poniżej 3x109/l, trombocytopenia poniżej 100x109/l, niedokrwistość. Dolegliwości zakaźne, owrzodzenia j. ustnej i przewodu pokarmowego, świeżo przebyte zabiegi operacyjne. W niewydolności wątroby dawka winna być dostosowana do stężenia bilirubiny.
Interakcje
Słabe kwasy, na przykład salicylany, sulfonamidy, probenecyd, cefalotyna, benzylopenicylina hamują konkurencyjnie wydalanie MTX poprzez kanaliki nerkowe. Salicylany, sulfonamidy, fenylbutazon, fenytoina, tetracykliny wypierają MTX z połączeń z białkami, zwiększając jego toksyczność. Gryzeofulwina przyspiesza jego metabolizm i osłabia działanie. Hydrokortyzon i prednizon (i inne kortykosteroidy) osłabiają cytotoksyczne działanie MTX na szpik. Kotrimoksazol i sulfonamidy, wykazujące podobny system działania, nasilają toksyczność sporych dawek leku. Mleko i nie wchłaniające się z przewodu pokarmowego antybiotyki (polimiksyny, aminoglikozydy) zmniejszają wchłanianie MTX. L-asparaginaza przez hamowanie syntezy białek przed przejściem komórki z etapy G1 w fazę S, chroni komórki przed cytotoksycznym (w fazie S) działaniem MTX. Preparaty witaminowe zawierające kwas foliowy i pochodne mogą zmniejszyć efektywność MTX.
Dawkowanie
W zależności od schematu polichemioterapii, wskazania i tolerancji chorego podaje się dożylnie we wlewie, dokanałowo albo w małych dawkach domięśniowo w zależności od programu chemioterapii. Zwykle 15-30 mg/m2 powierzchni ciała 2 razy w tygodniu. Dawki ponad 100 mg wymagają podawania leukoworyny-soli wapniowej kwasu folinowego 24 h po podaniu MTX (zobacz działanie leku) i prowadzenia specjalnego przygotowania (nawodnienie, alkalizacja moczu) i leczenia wspomagającego. Chory musi być hospitalizowany, a leczenie prowadzone tylko w wysoce wyspecjalizowanych oddziałach onkologicznych. Leczenie metotreksatem w dawce ponad 1500 mg/m2 bezwględnie wymaga monitorowania stężenia leku we krwi i umiejętności jego eliminowania. W dawkach ponad 800 mg/m2 monitorowanie takie jest rekomendowane. W razie upośledzenia czynności nerek i wątroby należy zmodyfikować dawkę leku. Podawanie dokanałowe: 10-15 mg 2 razy w tygodniu.
Ciąża i karmienie piersią
Uwagi
Podobne leki
Methotrexate
Methotrexat