Dializa leczenie

Definicja DIALIZA: Zdrowy człowiek wydala na dzień ok. 1,5 l moczu. To tylko niewielka część płynów, które krążą w naszym organizmie. Pośrodku doby poprzez obydwie nerki przepływa ich ok. 180 litrów.Nerki zajmują się wytwarzaniem i wydalaniem moczu, usuwając w ten sposób z organizmu zbędne, toksyczne produkty przemiany materii i nadmiar wody. Są odpowiedzialne za utrzymanie stałej objętości i odpowiedniego składu płynów wewnątrzustrojowych. Odpowiadają za regulację gospodarki wapniowo-fosforowej i kwasowo-zasadowej. Produkują również hormony regulujące ciśnienie krwi (angiotensynę) i pobudzające szpik do produkcji krwinek czerwonych (erytropoetynę). Gdy nerki źle pracują Uszkodzenie i niewydolność nerek prowadzi do zaburzeń funkcjonowania całego organizmu, jego zatrucia i wielu groźnych schorzeń (między innymi nadciśnienia tętniczego, zaburzeń układu nerwowego, zaburzeń uwapnienia kości, niedokrwistości, kwasicy metabolicznej).Gdy leczenie farmakologiczne okazuje się niewystarczające, zachodzi konieczność leczenia nerkozastępczego, które ma na celu zastąpienie czynności uszkodzonych nerek. Ono jest prowadzone dzięki dwóch metod: dializoterapii i transplantacji nerek. Dializoterapia stwarza sposobność przeżycia w oczekiwaniu na przeszczep nerki. Niektórzy chorzy, u których takiego przeszczepu dokonać nie można, są skazani na dializę do końca życia. Przeprowadza się ją dzięki tak zwany hemodializy albo dializy otrzewnowej. Co tj. hemodializa? Jest dializą pozaustrojową (w sztucznej nerce) pozwalającą na oczyszczenie krwi z toksycznych, szkodliwych dla organizmu substancji. W celu jej przeprowadzenia tworzy się przetokę tętniczo-żylną, a więc połączenie tętnicy i żyły w obrębie przedramienia. Przez wkłucie się do przetoki krew jest doprowadzana do sztucznej nerki i oczyszczana.Wykorzystuje się do tego celu szczególny płyn, który złożona jest ze szczególnych koncentratów z uzdatnioną wodą. Krew płynie poprzez dren tętniczy do dializatora, w którym po drugiej stronie błony dializacyjnej przepływa płyn dializacyjny. Oczyszczona krew wraca do pacjenta. W okresie jednego zabiegu poprzez dializator przepływa około 50 litrów krwi; poza ustrojem jednokrotnie znajduje się około 2000-2500 ml. Zabieg trwa około 5 godz. i jest zwykle realizowany co drugi dzień (3 razy w tygodniu).Dla każdego pacjenta indywidualnie określa się rodzaj dializatora, skład płynu dializacyjnego, czas dializy i dawkę heparyny, którą podaje się, aby zapobiec krzepnięciu krwi znajdującej się poza ustrojem.Hemodializę stosuje się wtedy, gdy nerki utraciły własną funkcję, stężenie potasu błyskawicznie narasta (hiperkalemia) i obniża się stężenie dwuwęglanów w surowicy krwi (kwasica metaboliczna). Wskazaniem do leczenia tą sposobem jest wystąpienie takich symptomów klinicznych, jak: niepokój, senność, śpiączka, uporczywe wymioty, biegunka, skaza krwotoczna, żółtaczka, niedrożność porażenna jelit, a również utrzymujący się skąpomocz albo bezmocz. Przeciwwskazania do hemodializy Założenie przetoki wymaga dobrego stanu naczyń (w szczególności tętnic), toteż pacjenci z miażdżycą nie mogą być poddawani temu zabiegowi. Innymi przeciwwskazaniami są: podeszły wiek, zaawansowane uszkodzenia innych narządów, nowotwory i brak zgody chorego na ten rodzaj leczenia.w trakcie hemodializy odwadnianie i usunięcie toksyn dzieje się co 2-3 dni, tak więc liczba wody i substancji toksycznych długo wzrasta, aby później zostać gwałtownie wyeliminowana. Organizm jest wówczas poddawany ciągłemu szokowi metabolicznemu. ..w trakcie tego metody leczenia trudno utrzymać stałe wartości hemodynamiczne, co jest niebezpieczne (w szczególności dla chorych z problemami krążenia.Zabieg przeprowadza się w szpitalu, bo wymaga obecności fachowego personelu, specjalistycznego sprzętu i stacji uzdatniania wody. Pacjenci muszą przyjeżdżać do ośrodka, regularnie znacząco oddalonego od miejsca zamieszkania, co nadzwyczajnie utrudnia im normalne życie. Na czym bazuje dializa otrzewnowa (DO)? Jest dializą wewnątrzustrojową pozwalającą również na oczyszczanie krwi ze szkodliwych substancji. W charakterze półprzepuszczalnej błony dializacyjnej wykorzystuje się błonę otrzewnową, która wyścieła jamę brzuszną i pokrywa znajdujące się w niej narządy.Zabieg bazuje na wprowadzeniu do jamy brzusznej specjalnie przygotowanego płynu dializacyjnego, do którego z krwi na zasadzie osmozy przechodzą woda i zbędne produkty przemiany materii. Podanie płynu wymaga założenia stałego dostępu przez cewnik Tenckhoffa, który umieszcza się na stałe w jamie brzusznej pacjenta. Pozwala on na swobodne wprowadzanie i wyprowadzanie płynu z otrzewnej.Są dwa rodzaje dializy otrzewnowej: ciągła, ambulatoryjna dializa otrzewnowa (CADO) i automatyczna dializa otrzewnowa (ADO).CADO bazuje na 3-5-krotnej zamianie płynu dializacyjnego pośrodku doby. Moment między zamianą nie powinien być krótszy niż 2-3 godziny, lecz nie dłuższy niż 9-10 godz.. Zabieg może być realizowany w domu poprzez odpowiednio przygotowanego i przeszkolonego pacjenta. Zbiór do CADO złożona jest z dwóch worków - jeden jest pusty, drugi - wypełniony płynem dializacyjnym. Po podłączeniu worka z płynem chory pozbywa się nadmiaru wody i szkodliwych substancji. Czynności te są powtarzane 4-5 razy pośrodku doby. W zależności od indywidualnych potrzeb dobiera się skład płynu i jego objętość (mogą to być 2-3 litry).ADO wymaga wykorzystania specjalnego urządzenia zwanego cyklerem, który dokonuje automatycznie zamiany płynu dializacyjnego w jamie otrzewnowej. Najwygodniejsza z punktu widzenia pacjenta jest tak zwany nocna automatyczna dializa otrzewnowa. Pacjent co wieczór podłącza się do cyklera i w okresie snu maszyna sama zmienia płyn (w dzień nie ma takiej konieczności) - to jest szczególnie przydatne dla dzieci chodzących do szkoły. Którzy pacjenci? Wybór rodzaju dializy i momentu jej wykorzystania zależą od stanu pacjenta i rezultatów przeprowadzonych badań.Dializa otrzewnowa jest leczeniem z wyboru (najwspanialszym) stosowanym u dzieci z ostrą albo przewlekłą niewydolnością nerek. Aktualnie w Polsce terapii tej poddane są wszystkie wymagające tego dzieci ( pośrodku roku przybywa ich około 30).Dializie otrzewnowej powinni (i zwykle są) poddawani chorzy z cukrzycą, niewydolnością wieńcową i sercowo-naczyniową, skłonnością do niskiego ciśnienia, zakażeni wirusami zapalenia wątroby (typu B i C), HIV i ci, u których nie można wytworzyć sprawnego dojścia naczyniowego dla hemodializ. Ważną grupę pacjentów stanowią również ci, u których została zachowana resztkowa czynność nerek.Dzięki ciągłości terapii, stałemu oczyszczaniu krwi z substancji szkodliwych i odwadnianiu w regularnych odstępach czasu dializa otrzewnowa pozwala na utrzymanie stałych wartości wyznaczników biochemicznych i kontrolowanie przebiegu dolegliwości (w momencie oczekiwania na przeszczep dobra ogólna kondycja organizmu jest nadzwyczajnie istotna).Dializa otrzewnowa jest tańszą metodą dializoterapii (jeśli nie ma powikłań zapalnych). sposobność domowego leczenia minimalizuje wydatki powiązane z koniecznością utrzymywania specjalnego oddziału i personelu, a również z dojazdem pacjenta do miejsca wykonania zabiegu. Obniża równocześnie socjalne wydatki tej dolegliwości. Dobrze kontrolowany chory nie musi być inwalidą, jest w stanie podjąć pracę zawodową.Płyny dializacyjne są dostarczane do miejsca zamieszkania pacjenta, lecz mogą być również dowożone pod wskazany adres, (jeśli użytkownik udaje się na przykład w podróż (nawet za granicę). Jakie mogą być problemy? Do przeciwwskazań medycznych dializy otrzewnowej należą przewlekłe dolegliwości jamy brzusznej, blizny i zrosty pooperacyjne, przewlekłe stany zapalne i przepukliny.Z punktu widzenia społecznego ważna sprawa to - poza brakiem warunków i nawyków higienicznych czy upośledzeniem umysłowym pacjenta - brak jej akceptacji poprzez niektórych pacjentów (psychiczną barierą nie do pokonania jest niekiedy stała obecność cewnika albo ciągłe wypełnienie jamy płynem). Istotnym problemem jest również wysoka cena cyklerów, co sprawia, iż pacjentów nie stać na ich zakup. Niektóre szpitale wypożyczają je na dłuższy moment do domu, lecz ich liczba jest nadal niewystarczająca dla wszystkich chorych (płyn dializacyjny jest refundowany poprzez kasy chorych).Najczęstszymi powikłaniami towarzyszącymi dializie otrzewnowej są zakażenia cewnika i zapalenie otrzewnej (występujące coraz rzadziej). To są jednak czynniki, które można wyeliminować dzięki większej dbałości o higienę, stałej kontroli i dalszej modyfikacji i udoskonalaniu płynów dializacyjnych.wielka liczba chorych wymagająca leczenia nerkozastępczego w Polsce nadal jednak pozostaje na hemodializach ( ok. 80% pacjentów). Coraz więcej dializ W Polsce żyje około 7 tys. chorych wymagających leczenia nerkozastępczego. Szacuje się jednak, iż realne potrzeby takiego leczenia wynoszą 10-12 tys. chorych. Rocznie włącza się u nas do programu dializy 52 pacjentów na mln mieszkańców (w Wielkiej Brytanii - 85, w Niemczech - 160). Wzrastająca zachorowalność na cukrzycę i nadciśnienie spowoduje, iż liczba pacjentów z niewydolnością nerek będzie się zwiększać. Pacjentów leczonych dzięki dializy wspiera Ogólnopolskie Stowarzyszenie Dializowanych Otrzewnowo, które ma własną siedzibę przy ul. Żołnierskiej 18 (pawilon E) w Olsztynie (tel. 089 533-41-41 w. 335)